Τι και αν φέτος μηδενίστηκε το ΦΠΑ στα κρέατα και τα λαχανικά, η ρήση«κάθε πέρσι και καλύτερα» φαίνεται να ταιριάζει γάντι, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τα όσα θα ξοδέψουμε για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι μας.
Για του λόγου του αληθές, συγκεντρώσαμε τις μέσες τιμές που καταγράφηκαν από το Παρατηρητήριο Τιμών της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή, για την περίοδο των γιορτών, από το 2019 μέχρι και σήμερα, προκειμένου να διαπιστώσουμε τις αυξήσεις που καταγράφηκαν την τελευταία πενταετία. Όλες οι έρευνες της Υπηρεσίας, οι οποίες διενεργήθηκαν την περίοδο πριν από τα Χριστούγεννα, εντοπίζουν τις τιμές για τα νωπά κρέατα και τα χριστουγεννιάτικα εδέσματα.
Το παζλ των αυξήσεων
Το έτος 2019 χρησιμοποιήθηκε ως αφετηρία καθώς τότε ήταν τα τελευταία Χριστούγεννα πριν από την πανδημία του Covid-19. Η ταχεία επανεκκίνηση της οικονομίας, στον απόηχο της υγειονομικής κρίσης, είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθεί δραματικά η ζήτηση, προκαλώντας τότε, την άνοδο των τιμών. Έκτοτε, ακολούθησε η εκτόξευση στο κόστος της ενέργειας, μετά και από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022 με την απότομη άνοδο της διεθνούς τιμής του πετρελαίου, ενώ το παζλ συμπλήρωσαν οι υψηλές πληθωριστικές πιέσεις και οι απανωτές αυξήσεις των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες.
Όλα αυτά «εγκλώβισαν» τα τελευταία χρόνια σε ένα κύκλο ακρίβειας τις τιμές των καταναλωτικών αγαθών. Μεταξύ τους και αυτά που συνήθως, κοσμούν το χριστουγεννιάτικο τραπέζι της κυπριακής οικογένειας.
Δεδομένου βέβαια, πως διανύουμε μία περίοδο κλιμακούμενης αναταραχής και οικονομικής αβεβαιότητας, με φόντο αφενός την πολεμική σύρραξη στη Μέση Ανατολή και αφετέρου την αναδυόμενη κρίση στην εφοδιαστική αλυσίδα με τις εξελίξεις στην Ερυθρά Θάλασσα, ενδεχομένως για σκοπούς σύγκρισης να επιχειρήσουμε να κάνουμε την ίδια άσκηση και στις επόμενες γιορτές.
Την πλήρωσαν τα.. κρέατα
Στους πιο κάτω πίνακες παρατίθενται οι μέσες τιμές νωπών κρεάτων για πέντε διαφορετικά είδη: Αμνοερίφια, χοιρινό, μοσχαρίσιο, κοτόπουλο και γαλοπούλα.
Μεγαλύτερα «θύματα» του πληθωρισμού είναι, όπως διαπιστώνεται αναλύοντας τις μεταβολές, η εισαγόμενη γαλοπούλα και το αρνί. Ειδικότερα, από το 2019, η αύξηση της τιμής ανά κιλό εισαγόμενης γαλοπούλας άγγιξε το 52.5%, ενώ οι τιμές για το αρνί διαφοροποιήθηκαν προς τα πάνω. κατά 47%, στην περίπτωση των εισαγόμενων κομματιών, και 45.9% για ολόκληρο το αμνοερίφιο.
Όπως φαίνεται στον πιο κάτω πίνακα, εξαίρεση στο ντόμινο αυξήσεων αποτέλεσε το 2020, η χρονιά δηλαδή που χαρακτηρίστηκε από την πανδημία του Covid-19, οπόταν και οι τιμές ήταν ελαφρώς χαμηλότερες σε σύγκριση με το 2019.
Δεν θα μας γλυκάνει ούτε και φέτος
Σε αντίθεση τώρα με τα νωπά κρέατα, τα χριστουγεννιάτικα εδέσματα είχαν πάρει την ανιούσα το 2020, αφού σε όλες τις κατηγορίες οι τιμές εμφανίζονταν αυξημένες σε σύγκριση με το 2019. Μέχρι και το 2022, τα μελομακάρονα και christmas cake κινούνταν ανοδικά, ενώ φέτος παρουσίασαν ελαφριά μείωση σε σχέση με πέρσι.
Εντούτοις, με βάση τις τιμές του Παρατηρητηρίου, οι κουραμπιέδες συνέχισαν να βρίσκονται σε ανοδική τροχιά, με τις αυξήσεις -από το 2019 μέχρι σήμερα- να κυμαίνονται από 13.1% μέχρι και 31.2%. Συγκεκριμένα, στα δύο άκρα, συναντάμε στην χαμηλότερη πλευρά το χριστουγεννιάτικο κέικ και στην ψηλότερη τους συσκευασμένους κουραμπιέδες.
Ο «πράσινος» χρυσός
Σε ό,τι αφορά τα λαχανικά, η σύγκριση μπορεί να γίνει μόνο με την περσινή χρονιά, αφού οι μέσες τιμές για την εν λόγω κατηγορία άρχισαν να καταγράφονται από το 2022.
Σύμφωνα λοιπόν με τον πιο κάτω πίνακα, η μέση τιμή ανά κιλό για τα αγγουράκια θερμοκηπίου κατέγραψε αύξηση κατά 87.10%, την ώρα που για τα αγγουράκια χωραφιού το ποσοστό εκτοξεύθηκε στο 175.56%. Στον αντίποδα, χόρτα, ντομάτες και πατάτες σημείωσαν μείωση στις μέσες τιμές τους συγκριτικά με πέρσι, με τη μεγαλύτερη να σημειώνεται στις πατάτες.
