Ο θάνατος του Φραντς Μπεκενμπάουερ βγάζει από το ιστορικό άλμπουμ με τα χαρτάκια των καλύτερων -εν ζωή- ποδοσφαιριστών όλων των εποχών, μια ακόμη τεράστια φιγούρα. Έφυγαν ο Πελέ, ο Μαραντόνα, λίγα χρόνια πριν ο Κρόιφ, νωρίτερα το 2023 χάσαμε τον Μπόμπι Τσάρλτον. Μια μεγάλη παρέα ανταμώνει ξανά στους ουρανούς, ίσως να παίζουν και μεταξύ τους το σπορ που αγάπησαν από παιδιά.
Κι εδώ κάτω, έμειναν πολύ λίγοι πλέον, εκείνοι που μας θυμίζουν την εποχή που το λαοφιλέστερο των σπορ περνούσε σιγά-σιγά στην σύγχρονη εκδοχή του. Ό,τι βλέπουμε, άλλωστε, σήμερα το οφείλουμε εν πολλοίς στους χαρισματικούς ποδοσφαιριστές του παρελθόντος, το ταλέντο και οι ιδέες των οποίων πήγαιναν κάθε φορά την ασπρόμαυρη μπάλα ένα βήμα πιο μπροστά…
Ένας τέτοιος ήταν και ο “Κάιζερ”, που πέθανε την Δευτέρα σε ηλικία 78 ετών, με την κατάσταση της υγείας του λόγω της ταλαιπωρημένης εδώ και χρόνια καρδιάς του να έχει επιδεινωθεί τον τελευταίο καιρό. Ο άνθρωπος που μετέτρεψε τη θέση του λίμπερο, του παίκτη-σκούπα δηλαδή, ανάμεσα σε δυο σέντερ-μπακ, σε κεντρικό εγκέφαλο τόσο της Μπάγερν όσο και της Εθνικής Ομάδας της Δ.Γερμανίας, ήταν ένα εκλεκτό μέλος της σπουδαίας παρέας που μπορούσε να νικήσει μόνο ο χρόνος.
Μια τεράστια όσο και αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, ο Μπεκενμπάουερ πέρασε απ’ όλα τα στάδια ενός ανθρώπου που … είχε φάει “κόλλημα” με την μπάλα. Παίκτης, προπονητής, πρόεδρος. Γεμάτος από αντιθέσεις, με τρεις γάμους, πέντε παιδιά και μια ιδιαίτερη σχέση με το χρήμα, ανήκει πλέον στην ιστορία. Θα τον θυμόμαστε για πάρα πολλά πράγματα που πρόλαβε να κάνει στην πολυτάραχη ζωή του, σίγουρα όμως θα μείνει στη μνήμη, ως ένας από τους καλύτερους ποδοσφαιριστές που είδαμε ποτέ.
Έμεινε σαν θρύλος πάνω απά τα γήπεδα όλου του κόσμου. Στις αλάνες που παίζαμε μικροί, είχαμε τους δικούς μας Πελέ, τους δικούς μας Κρόιφ αλλά και Μπεκενμπάουερ, που έρχονταν από πίσω και έκαναν γενικό κουμάντο. Ακόμα και τώρα στην εποχή του Μέσι, ένας κλασάτος αμυντικός είναι … ένας Μπεκενμπάουερ.
Κάποτε ο Μπράιαν Κλαφ ρωτήθηκε να περιγράψει τον Γερμανό σουπερ-σταρ και απάντησε με την παροιμιώδη οξύνοια του: “Μια μέρα είδα τον Φραντς να μπαίνει σε ένα εστιατόριο. Είχε το ίδιο κύρος και την ίδια κλάση, όπως όταν έμπαινε στο γήπεδο”. Δυο λέξεις, που χαρακτήρισαν τον εκλιπόντα, με ιδανικό τρόπο. Κλάση και κύρος…
Γεννημένος στις 11 Φεβρουαρίου του 1945, λίγους μήνες μετά το τέλος του Β Παγκοσμίου Πολέμου, ο μικρός Φραντς μεγάλωσε στην δεκαετία του 50, σε μια συνοικία εργατών, όπως ήταν άλλωστε κι ο πατέρας του. Παρά την πατρική αντιπάθεια για το ποδόσφαιρο, ο μικρός Φραντς έπαιζε μπάλα, είτε με τον τοίχο του σπιτιού του, είτε με τους φίλους του.
Το 1954 όταν η Δ.Γερμανία αναδείχθηκε παγκόσμια πρωταθλήτρια, λάτρεψε όπως όλοι οι πιτσιρικάδες τον Φριτζ Βάλτερ. Όπως σχεδόν όλοι οι πιτσιρικάδες στο Μόναχο, έγινε οπαδός της “Μόναχο 1860”, που ακόμα ήταν το “αφεντικό της πόλης”. Η Μπάγερν ζούσε σχεδόν στην σκιά των “μπλέ” που είχαν πάρει δυο πρωταθλήματα της Oberliga Süd 2, της δεύτερης δηλαδή κατηγορίας του ισχυρότερου γερμανικού πρωταθλήματος πριν την ίδρυση της Μπουντεσλίγκα (το 1963).
Οπαδός της Μόναχο 1860!
Ένας καυγάς με τον αρχηγό της εφηβικής ομάδας του αγαπημένου του κλαμπ ματαίωσε το όνειρο του. Αντί για τη “Μόναχο 1860”, πήγε στην αιώνια αντίπαλο Μπάγερν. Ήταν μόλις 14 ετών. Ένα χρόνο πριν είχε φτάσει στο προπονητικό κέντρο των “κόκκινων” κι ένας ψιλόλιγνος νεαρός, ένα χρόνο μεγαλύτερος του, που έπαιζε τερματοφύλακας. Τον έλεγαν Σεπ Μάιερ. Οι δυο τους αν και τσακώνονταν πολλές φορές έγιναν οι πρώτοι πυλώνες του οικοδομήματος της μεγάλης βαυαρικής ομάδας.
Αργότερα, όταν ήδη είχαν καθιερωθεί στην πρώτη ομάδα -με προπονητή τον Ζλάτκο Τσαϊκόφσκι, τον θρυλικό “Τσικ” που το 1982 ήρθε στην Ελλάδα, για λογαριασμό της ΑΕΚ– τους πλαισίωσε πρώτα (το 1964) ένας κοντούλης στράικερ, με παραπανίσια κιλιά, ονόματι Γκερτ Μίλερ και μετά το 1970 ο αέρινος κυνηγός Ούλι Χένες και ο εγκεφαλικός χαφ Πάουλ Μπράιτνερ.
Αυτή η πεντάδα έγινε ο κορμός της Μπάγερν που κυριάρχησε αμέσως μετά τον Άγιαξ στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο, αλλά και της Εθνικής Ομάδας της Ομοσπονδιακής Γερμανίας η οποία το 1974 θα θριάμβευε στην -για τριάντα χρόνια- έδρα της Μπάγερν. Το Ολυμπιακό Στάδιο του Μονάχου…
Σε αυτή την παρέα ο Μπεκενμπάουερ έγινε αμέσως αρχηγός. Έτσι κι αλλιώς είχε πάρε από νωρίς το περιβραχιόνιο του “κάπτεν”, οι προπονητές από τον “Τσικ” μέχρι τον Ζέμπετς και τον Λάτεκ, έπαιρναν σοβαρά τη γνώμη του, οι συμπαίκτες του αν και πολλές φορές εκνευρίζονταν με τη συμπεριφορά του, τον αποδέχονταν στον συγκεκριμένο ρόλο, το ίδιο βέβαια και η διοίκηση.
Ο τζένεραλ μάνατζερ του κλαμπ Ρόμπερτ Σβαν, ο ιδιοφυής παράγοντας που έκανε την Μπάγερν υπερδύναμη εκτός και εκτός συνόρων, βλέπει στον Φραντς το κεντρικό πρόσωπο του γερμανικού ποδοσφαίρου. Αυτόν που θα λάτρευε όλος ο κόσμος. Ή θα … λάτρευε και να μισεί. Σε μια προφανέστατη παράβαση της δεοντολογίας -αν και εκείνα τα πρώιμα χρόνια του επαγγελματισμού τα όποια όρια ήταν δυσδιάκριτα- ο Σβαν αναλαμβάνει προσωπικός ατζέντης του Μπεκενμπάουερ!
Του κλείνει διάφορες συμφωνίες. Ο αρχηγός της Μπάγερν γίνεται ο πρώτος ποδοσφαιριστής και μάλιστα διεθνής, που κάνει διαφήμισεις, ακόμα και στην τηλεόραση. Όπως αυτή, με τις σούπερ Κνορ!
Ο αρχηγός της Μπάγερν μπαίνει στα σπίτια όλων των Δυτικογερμανών, γίνεται αναγνωρίσιμος και σε εκείνους που δεν ασχολούνται με το ποδόσφαιρο. Είναι μέλος της Εθνικής Γερμανίας από το 1965, με τον Χέλμουτ Σεν να του δείχνει απόλυτη εμπιστοσύνη. Φτάνει στον τελικό του Γουέμπλεϊ και μένουν ανεξίτηλες οι μονομαχίες του με τον Μπόμπι Τσάρλτον: “Το μήνυμα που έστελνε σε όλους τους αντίπαλους του ήταν ξεκάθαρο. Μην μπλέκεις μαζί μου. Και μη διαννοηθείς να έρθεις κατά πάνω μου…”
Η Γερμανία χάνει 4-2 στον τελικό αλλά λόγω και του αμφισβητούμενου γκολ της ισοφάρισης των Άγγλων στην κανονική διάρκεια του ματς, η νάσιοναλ μανσάφτ έγινε δεκτή σα να είχε πάρει το Ζιλ Ριμέ.
Τέσσερα χρόνια αργότερα, στο Μεξικό, ο Μπεκενμπάουερ γινόταν κάτι σαν Εθνικός ήρωας, αφού στον ημιτελικό με την Ιταλία, στο “ματς του αιώνα” όπως ονομάστηκε, όχι μόνο δεν βγήκε εκτός γηπέδου όταν έπαθε εξάρθρωση του ώμου, αλλά βάζοντας ένα επίδεσμο που κάλυπτε σχεδόν ολόκληρο το πάνω μέρος του σώματος του, συνέχισε, βγάζοντας και τα 120 λεπτά του τρομερού ματς που έληξε με 4-3 υπέρ των “ατσούρι”.
Ο Σβαν συνέχισε να τον βγάζει στο … κλαρί. Πριν από το Μουντιάλ του 1966 ο Μπεκενμπάουερ έγινε μέχρι και τραγουδιστής! Το τραγούδι του “κανείς δεν μπορεί να χωρίσει τους φίλους” ήταν χιτ της εποχής στη Δ.Γερμανία, ενώ βιντεοσκοπήθηκε σε κλιπ μαζί με τους συμπαίκτες του στην Εθνική Ομάδα!
Η προβολή του Φραντς αναστάτωσε τους Γερμανούς ιθύνοντες, όμως η Μπάγερν στήριξε απόλυτα τον αρχηγό της, αφού το έξτρα εισόδημα που έβαζε στην τσέπη του ο Μπεκενμπάουερ τον κρατούσε στο Μόναχο. Διαφορετικά τα 15-20.000 γερμανικά μάρκα που έδινε στον παίκτη της ήταν πάρα πολύ λίγα σε σχέση, ας πούμε, με τα … δεκαπλάσια που έβγαζε παίζοντας στη Γιουβέντους ο Χέλμουτ Χάλερ: “Γιατί να μείνω στη Γερμανία και να μη πάω κι εγώ στην Μπολόνια” ρωτούσε πολλές φορές ο μεγάλος άσος.
Σε λίγο θα ακολουθούσαν και οι συμπαίκτες του. Ο Γκερντ Μίλερ και βέβαια ο Ούλι Χένες, που ασχολιόταν και με τις … επενδύσεις μέχω χρηματιστηρίου. Η Μπάγερν δεν μπορούσε να δώσει τα χρήματα που άρχισαν να βγάζουν στην Ιταλία, ή την Ισπανία, οι μεγάλοι ποδοσφαιριστές. Είχε όμως την ικανότητα να τους κρατήσει με διάφορα τρικ, σαν αυτά του Σβαν.
‘Ενας Κάιζερ στο χορτάρι…
Το αρχοντικό στυλ με το οποίο έπαιζε λένε ότι ενέπνευσε τα γερμανικά μίντια να τον αποκαλέσουν Κάιζερ. Πάντα με ψηλά το κεφάλι, ο Μπεκενμπάουερ έπαιρνε την μπάλα “σκουπίζοντας”, όπως έκαναν τότε τα λίμπερο βοηθώντας τους σκληροτράχηλους σέντερ-μπακ, αλλά σε αντίθεση με ό,τι ήταν τότε συνηθισμένο … δεν την ξεφορτωνόταν, δίνοντας την σε κάποιο μέσο. Την κουβαλούσε αρκετά, μπορούσε να ντριπλάρει και φυσικά να πασάρει, ανοίγοντας το παιχνίδι είτε από τον άξονα, είτε από τα πλάγια.
Συν τοις άλλοις, σιγά-σιγά μεταμορφωνόταν σε απόλυτο σταρ του γερμανικού ποδοσφαίρου. Όλοι και όλες ήθελαν να τον γνωρίσουν από κοντά. Αν και παντρεμένος από 18 ετών, δεν είχε κανένα πρόβλημα να κάνει περιστασιακές σχέσεις με νεαρά κορίτσια.
Λέγεται ότι εκτός από τα πέντε παιδιά που απέκτησε στους τρεις γάμους του, είχε κι άλλα εκτός γάμων. Στην τηλεοπτική σειρά “Μπάγερν η γέννηση ενός θρύλου” (προβάλλεται από την Cosmote TV) φέρεται να έχει υιοθετήσει τον γιο του Σεμπάστιαν, ο οποίος αργότερα έπαιξε ποδόσφαιρο (πέθανε από καρκίνο σε ηλικία μόλις 45 ετών)
Ένας κάιζερ που έκανε, λοιπόν, ό,τι ήθελε μέσα και έξω από τα γήπεδα. Μια άλλη εκδοχή, πάντως, για το προσωνύμιο του λέει ότι βγήκε λόγω της συμπεριφοράς του στον τελικό του γερμανικού κυπέλλου το 1969. Αντίπαλος της Μπάγερν ήταν η Σάλκε, στην οποία μεσουρανούσε ο Ράινχαρντ Λιμπούντα. Ένα σκληρό μαρκάρισμα του Μπεκενμπάουερ εξαγρίωσε το κοινό, που άρχισε να τον αποδοκιμάζει. Ο Βαυαρός πήρε την μπάλα, πήγε μπροστά από τους οπαδούς της Σάλκε κι άρχισε να κάνει επίδειξη τεχνικής με γκελάκια. Άκουσε ακόμα χειρότερα.
Ο Λιμπούντα ήταν ο ηγέτης της Σάλκε και τον αποκαλούσαν “βασιλιά της Βεστφαλίας”. Ποιος μπορούσε να υπερισχύσει, μην πούμε ταπεινώσει, ένα βασιλιά. Μα … ένας αυτοκράτορας. Ο Κάιζερ!
Το 1974 ο Μπεκενμπάουερ γινόταν ο πραγματικός κάιζερ του παγκόσμιου ποδοσφαίρου. Στο Κύπελλο Πρωταθλητριών, η Μπάγερν έπαιρνε τα σκήπτρα από τον Άγιαξ, ξεκινώντας το δικό της θρι-πιτ μετά το αντίστοιχο της μεγάλης ομάδας του Άμστερνταμ και το καλοκαίρι στο Ολυμπιακό Στάδιο επικρατούσε στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου κόντρα -κατά σύμπτωση- στην Ολλανδία.
Μπορεί οι περισσότεροι ουδέτεροι να λάτρεψαν τους “οράνιε” του Κρόιφ, του Νέεσκενς και του Ρεπ, ωστόσο και η Γερμανία του Μπράιτνερ, του Φογκτς, του Μίλερ, του Μπράιτνερ, του Χένες, του Όβερατ, του Μάιερ και φυσικά του Μπεκενμπάουερ δεν ήταν αμελητέα ποσότης. Κάθε άλλο! Ήταν ήδη πρωταθλήτρια Ευρώπης (από το 1972) ενώ το 1976 έφτασε στον τελικό του Κυπέλλου Εθνών (χάνοντας από την Τσεχοσλοβακία με το θρυλικό πέναλτι του Πανένκα).
Με τον Γιόχαν Κρόιφ είχαν μια μεγάλη αντιπαλότητα, η οποία στη διαδρομή του χρόνου εξελίχθηκε σε μια μεγάλη φιλία. Την είχε επιβεβαιώσει ο ίδιος ο ιπτάμενος Ολλανδός το 2015, στα γενέθλια των 70 ετών του Κάιζερ Φραντς: “Δεν ξέρω πότε γίναμε φίλοι. Από τότε, όμως, που παίζαμε τρέφαμε τεράστιο σεβασμό ο ένας για τον άλλον. Αυτό εξελίχθηκε σε μια μεγάλη φιλία. Βλεπόμαστε συχνά, κάνουμε σκι στο Κιτσμπούελ όπου μένει, κάνουμε κι άλλα σπορ, συζητάμε και σιγά-σιγά συνδεθήκαμε τόσο πολύ…”
Ο αμφιλεγόμενος αυτοκράτορας
Την ποδοσφαιρική αξία του Μπεκενμπάουερ δεν αμφισβήτησε ποτέ κανείς. Για τον Πελέ ήταν ο δυσκολότερος αντίπαλος που είχε ποτέ (μαζί με τον Άγγλο Μπόμπι Μουρ) όλοι υποκλίθηκαν στο τεράστιο ταλέντο του. Οι Αμερικανοί τον υποδέχθηκαν στον “Κόσμο της Νέας Υόρκης” μαθαίνοντας ότι ένας αμυντικός μπορεί να παίξει … φουλ επίθεση, ενώ τον χάρηκαν για λίγο και οι οπαδοί του Αμβούργου, στολ οποίο έπαιξε τη διετία 1980-82. Μόνο ο Μπράιτνερ, που δεν τον συμπάθησε ποτέ, τον είχε αποκαλέσει “νεκροθάφτη του ποδοσφαίρου”…
Με 103 συμμετοχές και 14 γκολ (ένα εκ των οποίων και εναντίον της Ελλάδας σε φιλικό το 1970) έχει μπει στο πάνθεον των κορυφαίων όλων των εποχών. Η κληρονομιά του ήταν βαριά, η Γερμανία έβγαζε για πολλά χρόνια νέους Μπεκενμπάουερ, με τελευταίο τον Ματίας Ζάμερ. Το ποδόσφαιρο άλλαξε πολύ, έγινε πιο γρήγορο, αν και παίκτες με το μυαλό του Κάιζερ, ξεχωρίζουν ακόμα.
Και με την ιδιότητα του προπονητή ο Κάιζερ, μια χαρά τα πήγε. Πρόλαβε να μας χαρίσει μια από τις καλύτερες γερμανικές ομάδες όλων των εποχών (αυτή του 1990) που στα γήπεδα της Ιταλίας έπαιξε σπουδαίο ποδόσφαιρο. Έγινε έτσι ο δεύτερος άνθρωπος μετά το Μάριο Ζάγκαλο που κατέκτησε το Μουντιάλ τόσο ως παίκτης, όσο και ως προπονητής. Ακολούθησε ο Ντιντιέ Ντεσάμπ με τη Γαλλία. Είναι επίσης ένας από τους εννιά μόλις ποδοσφαιριστές που κατέκτησαν το Παγκόσμιο Κύπελλο, το Τσάμπιονς Λιγκ και τη χρυσή μπάλα (ο μοναδικός αμυντικός, που την κέρδισε δυο φορές)
Η επιρροή του στη γερμανική κοινωνία, κάποια στιγμή, συγκρίθηκε με εκείνη των καγκελάριων Αντενάουερ και Κολ (!), έγινε πρόεδρος της Μπάγερν δίνοντας τα ηνία στον Ούλι Χένες για να μετατραπεί ο σύλλογος σε εταιρεία, ο Γκίντερ Νέτσερ τον χαρακτήρισε εθνικό ήρωα γιατί έκανε τα πάντα για να πάρει η Γερμανία το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2006. Κάπου εκεί, όμως, άρχισαν να πέφτουν και σκιές στην όλη δραστηριότητα του. Ο παράγοντας Μπεκενμπάουερ (εκτός από πρόεδρος της Μπάγερν, έγινε και αντιπρόεδρος της γερμανικής ομοσπονδίας ποδοσφαίρου) βρέθηκε μέσα σε ένα κυκεώνα σκανδάλων και φημών.
Οι κατηγορίες για χρηματισμό, για ποσά που ανεξέλεγκτα έμπαιναν στο λογαριασμό του, για εμπλοκή στις όχι και τόσο “καθαρές” αναθέσεις των Παγκοσμίων Κυπέλλων σε Ρωσία και Κατάρ, έφεραν ξανά στο προσκήνιο, την σχέση του με τα χρήματα. Μόνο που τώρα δεν έβγαινε στην τηλεόραση για να δοκιμάσει την σούπα της Κνορ, ούτε τον τιμωρούσαν οι ελβετικές αρχές για φοροδιαφυγή.
Το γόητρο του άτεγκτου Φραντς τσαλακώθηκε άσχημα, ήρθαν στο φως, παράνομες εκροές χρήματος στους λογαριασμούς του από τη Νότιο Αφρική (για το Μουντιάλ του 2010) και η έρευνα θα συνεχιζόταν ακόμα, αν δεν έβαζε τέλος η ίδια η επιτροπή δεοντολογίας της FIFA, λόγω της παραγραφής των όποιων αδικημάτων.
Σταδιακά άρχισε να αποσύρεται από τη δημοσιότητα, λόγω και των προβλημάτων υγείας που αντιμετώπιζε με την επέμβαση καρδιάς το 2017. Η είδηση του θανάτου του έκανε, όπως ήταν αναμενόμενο, το γύρο του κόσμου. Η ανακοίνωση της Μπάγερν σημείωνε ότι χωρίς τον Κάιζερ, το κλαμπ του Μονάχου δεν θα γινόταν ποτέ τόσο μεγάλο, οι παλιοί του φίλοι γέμισαν από θλίψη, όπως όλοι όσοι πρόλαβαν να δουν έναν αμυντικό που ουδέποτε είχαν φανταστεί ότι θα εμφανιζόταν σε ένα ποδοσφαιρικό γήπεδο. Έναν Κάιζερ…
