Οι παλαιότεροι θα θυμούνται ασφαλώς το ποιος είναι ο Παύλος Μάρκου. Το… παλαιότεροι φυσικά είναι προς συζήτηση, διότι δεν μιλάμε δα για τη δεκαετία του ’70! Ο παλαίμαχος Κύπριος ποδοσφαιριστής, έχοντας περάσει το μεγαλύτερο κομμάτι της καριέρας του σε Πεζοπορικό και ΑΕΚ, μιλάει στο balla σε μία πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη, η οποία θα ήθελα να σημειώσω πως εξελίχθηκε ταυτοχρόνως σε μία πολύ ευχάριστη συζήτηση! Ο Παύλος Μάρκου αποκαλύπτει άγνωστες ιστορίες για την τότε εποχή, τα ματς με την Μπαρτσελόνα, την πρόταση του Ρονάλντο για ποτό (!),για τον Ραφαήλ Μάμα κι ασφαλώς, η συζήτηση επικεντρώθηκε και στο παρόν…

– Να κάνουμε πρωτίστως μία αναδρομή στο παρελθόν; Από τα πρώτα σου ποδοσφαιρικά βήματα μέχρι το τέλος της καριέρας σου;

«Την εποχή εκείνη, ήμασταν μια παρέα και αγωνιζόμασταν στην ομάδα του χωριού μας. Κοντά στα 12-13 μας χρόνια, αποφασίσαμε να πάμε στον Κίμωνα Ξυλοτύμπου. Με ρώτησε τότε ο προπονητής αν… κλωτσώ με το αριστερό. Για να μην μείνω έξω, είπα ναι! Έτσι ξεκίνησα. Το 1984 ανεβήκαμε στην τέταρτη κατηγορία. Ήμουν βασικός στην πρώτη χρονιά. Δύσκολες συνθήκες, σε γήπεδα με χώμα. Αποφάσισαν τότε οι προπονητές μου πως ήταν καλύτερα να αγωνιστώ ως αμυντικός. Σε κάποια φάση ήμουν κι επιθετικός, αλλά πήγα πιο πίσω. Ανταποκρίθηκα καλά και τη δεύτερη χρονιά, άρχισα συζητήσεις με τον Πεζοπορικό και την Ανόρθωση. Εγώ ήμουν από μικρός Πεζοπόρος. Το όνειρό μου ήταν να παίξω στην ομάδα. Η πρόταση της Ανόρθωσης ήταν πέντε φορές καλύτερη και μάλιστα προπληρωτέα. Στον Πεζοπορικό ήταν… αν παίξω. Προτίμησα να πάω στον Πεζοπορικό και δεν το μετάνιωσα. Η επιλογή μου ήταν ολόσωστη. Η πρώτη μου σεζόν ήταν μετά το πρωτάθλημα. Δεν ήταν εύκολο, μόλις απολύθηκα απ’ το στρατό, να μπω να παίξω. Είχα πέντε συμμετοχές, μία στο κύπελλο και τέσσερεις στο πρωτάθλημα. Ο προπονητής μου έλεγε ότι με τον Σταύρο Παπαδόπουλο, τον Βάσο Χριστοφίδη και τον Μιχαλάκη τον Προδρόμου, ήταν δύσκολο να αγωνιστώ στην άμυνα. Έτσι έκανα κάποιες συμμετοχές στα δεύτερα ως σέντερ φορ και πέτυχα 8-9 γκολ! Τη δεύτερη χρονιά είχα μια πρόταση από τον Εθνικό Άσσιας, είχα αρνηθεί διότι δεν ήθελα να φύγω τόσο εύκολα. Άρχισα καλά την προετοιμασία, ήμουν βασικός στα φιλικά, μέχρι να έρθει η ώρα του φαγητού για να μου ανακοινωθεί ότι θα αγωνιζόμουν ξανά με τα δεύτερα. Τότε είχαν σκοτεινιάσει τα πάντα! Πήγα όμως. Μετά από αυτό είχαν χαλάσει οι σχέσεις μου με τον προπονητή, τον Μακ Λιν. Απλά συμμετείχα στην προπόνηση. Τελείωσε ο πρώτος γύρος, ήρθε ο Κυριάκος ο Κουής να μου μιλήσει και μου είπε να κάνω ένα βήμα πίσω. Μίλησα με τον προπονητή, παίζαμε στην Πάφο και συζητούσαμε για το ποιος θα μείνει εκτός αποστολής. Περίμενα ότι θα ήμουν εγώ. Τελικά άρχισα στην ενδεκάδα και δεν με έβγαλε ποτέ ξανά. Όταν ανέλαβε ο Μαντζουράκης, θυμάμαι είχε ρωτήσει για μένα. Με αυτόν βελτιώθηκα πολύ ως μέσος. Δεν ήθελε το «man to man», αλλά να μαρκάρω σε χώρο και να συμμετέχω στην επίθεση, να μπαίνω στην περιοχή σαν κρυφός επιθετικός. Ενάμιση χρόνο με τον Μαντζουράκη είχα πετύχει εννέα γκολ. Μετά έγινε η ΑΕΚ. Το λάθος εκεί ήταν οι 40-45 παίκτες στην προετοιμασία. Έπρεπε να γίνει αρχικά μια επιλογή για να βοηθηθεί ο προπονητής που ήρθε απ’ το εξωτερικό (σ.σ ο Ολλανδός Άλμπερτ Φαφιέ). Υπήρχε μεγάλη πίεση από παντού».

– Το λέτε όλοι οι… παλιοί. Πως ήταν δύσκολα τα πράγματα στο ξεκίνημα.

«Οι παίκτες μεταξύ μας δεν είχαμε κανένα πρόβλημα. Το δεχθήκαμε πολύ πιο εύκολα από τον κόσμο. Ξέραμε ότι εμείς θα τραβούσαμε το… ζόρι. Ήρθε τελικά ο Σπύρος Λιβαθηνός, αλλά δεν έβγαιναν κάποια πράγματα παρότι δουλεύαμε καλά. Στο έκτο παιχνίδι έσπασα το πόδι μου κι έχασα το υπόλοιπο της χρονιάς. Το ότι δεν πήγε καλά η σεζόν αγωνιστικά, ήταν το μικρότερο κακό. Ήταν μια πολύ δύσκολη χρονιά. Ο κόσμος να ρωτάει γιατί να παίζει ο ένας κι όχι ο άλλος, υπήρξαν αντιδράσεις από… έξω. Αυτός που έδεσε την κατάσταση, ήταν ο Ανδρέας Μουσκάλλης. Ήρθε ως ουδέτερος, βγήκε η χρονιά με τις δυσκολίες της και την επόμενη μπορούσαμε να κάνουμε το… μπαμ. Ήταν πολύ καλή η ομάδα μας. Φτάσαμε στο σημείο να διεκδικούμε το πρωτάθλημα. Ήρθαμε 0-0 με το ΑΠΟΕΛ στη Λάρνακα, αυτό ήταν το καθοριστικό παιχνίδι. Ίσως να μην ρισκάραμε όσο έπρεπε. Ήταν ευκαιρία. Το ΑΠΟΕΛ είχε δύο κόκκινες, αλλά ήμασταν καλύτεροι και με έντεκα. Ίσως έπαιξε ρόλο η απειρία. Όταν δεν είσαι σε κατάσταση πρωταθλητισμού για χρόνια, δεν ήταν εύκολο να διαχειριστείς έναν τέτοιο αγώνα. Μας έλειπε η εμπειρία. Πήγαμε στον τελικό, δεν κερδίσαμε το κύπελλο αλλά βγήκαμε στην Ευρώπη. Ήταν ένα μεγάλο βήμα για την ΑΕΚ, τότε. Ο κόσμος άρχισε να καταλαβαίνει ότι κάτι καλό γίνεται. Δεν ήταν λάθος αυτό που συνέβη με την ενοποίηση. Προκριθήκαμε στον πρώτο γύρο, μετά παίξαμε με την Μπαρτσελόνα που ήταν ίσως η δεύτερη καλύτερη Μπαρτσελόνα όλων των εποχών, μετά την ομάδα του Γκουαρδιόλα, του Μέσι και των υπολοίπων».

– Αποχώρησες από την ΑΕΚ το 1999…

«Χωρίς να το θέλω».

– Γιατί έφυγες τότε;

«Το 1994 θα μπορούσα να πάω στο ΑΠΟΕΛ, με προπονητή τον Μαντζουράκη. Είχε πει όμως τότε ότι δεν ήθελε να πάρει παίκτη από την ΑΕΚ. Το σεβάστηκα. Στα 31 μου, το 1999, δεν πήρα απάντηση σ’ αυτό που ζήτησα. Ίσως να μην μεταφέρθηκε καν στον πρόεδρο. Μου έγινε μία πρόταση, απάντησα αρνητικά και δεν επανήλθε η ΑΕΚ. Μετά έκλεισα στον Εθνικό Άχνας. Θα έμενα με λιγότερα χρήματα στην ΑΕΚ αν μου έδινε τα τρία χρόνια που μου έδωσε ο Εθνικός. Η ΑΕΚ μου έδινε 1+1+1. Δεν ήθελα να φύγω, θα έμενα αν μου δινόταν συμβόλαιο για τρία χρόνια. Με τον Εθνικό έπαιξε στον τελικό κυπέλλου το 2002, ακολούθως ένα χρόνο στον Χαλκάνορα, ένα στην Αλκή και μετά σταμάτησα την καριέρα μου».

– Ήσουν μέλος της ομάδας της ΑΕΚ που συμμετείχε για πρώτη φορά στην ιστορία της στην Ευρώπη και στα περίφημα παιχνίδια με την Μπαρτσελόνα. Πώς βίωσες εκείνους τους αγώνες; Τι θυμάσαι;

«Σε εκείνα τα παιχνίδια έπαιξα ως αριστερό μπακ!».

– Μισό λεπτό. Από μέσος, πως προέκυψε να αγωνιστείς ξαφνικά στο αριστερό άκρο της άμυνας, ειδικά σε τέτοια παιχνίδια;

«Ήταν πιο εύκολο! Έχεις να καλύψεις μία γραμμή, έναν συγκεκριμένο χώρο, δεν ανέβαινα, δεν με δυσκόλεψε η θέση. Είχα μαρκάρει τότε τον Τζιοβάνι. Να σου πω κάτι; Ήταν κάτι νέο για μας. Θέλαμε να το απολαύσουμε. Τα χαρήκαμε από το πρώτο λεπτό ως το τελευταίο».

– Τι σου έμεινε περισσότερο στη μνήμη;

«Το πώς μας αντιμετώπισαν στη Βαρκελώνη. Σε κάποια στιγμή πιστεύαμε ότι δεν είμαστε η ΑΕΚ Λάρνακας, αλλά μια πολύ πιο μεγάλη ομάδα. Μας ακολουθούσαν κανάλια από το αεροδρόμιο. Στην προπόνηση. Είχε 40-50 άτομα στο ξενοδοχείο και ζητούσαν αυτόγραφα. Σε κάποια φάση λέω “μα, τούτοι ξέρουν ποιοι είμαστε;”. Σε τέτοιο βαθμό»!

– Όταν τελείωσε το παιχνίδι;

«Θυμάμαι που μάλωναν στα αποδυτήρια της Μπαρτσελόνα μετά το τέλος του αγώνα διότι ήθελαν πιο μεγάλο σκορ! Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού μας πίεσε πολύ, δεν καταλαβαίναμε τι σύστημα παίζουν, έβγαιναν όλοι μπροστά! Σε ένα σημείο ρώτησα τον Τζιοβάνι πώς παίζουν, με είδε με το… μισό του και γύρισε από την άλλη! Να σου πω μια ιστορία μετά το παιχνίδι. Ο Ρονάλντο μας πρότεινε να πάμε να πιούμε ένα ποτό σε ένα κλαμπ. Ρωτήσαμε τον Μουσκάλλη και δεν μας άφησε! Μπορώ να σου πω, χαριτολογώντας, ότι μετάνιωσα που δεν… παραβίασα τις οδηγίες του!».

– Πολύ ωραία ιστορία! Θεωρείς πως εκείνη η ομάδα ίσως να αδίκησε τον εαυτό της; Από την άποψη ότι διέθετε πολύ καλούς Κύπριους ποδοσφαιριστές, αλλά δεν μπόρεσε να κάνει πάρει έναν τίτλο.

«Ναι. Της άξιζε ένας τίτλος. Αν είχαμε περισσότερη βοήθεια από τους ξένους και το πιστεύαμε παραπάνω και οι ίδιοι, θα μπορούσαμε. Αν είχαμε κάποιους παίκτες να μας… τραβήξουν λίγο περισσότερο και τους υπόλοιπους, θα μπορούσαμε να πάρουμε πρωτάθλημα ή κύπελλο. Ήταν σημαντικοί τότε οι τρεις ξένοι. Αν αποτύγχανες στον έναν, υστερούσες. Ήρθε γρήγορα εκείνη η πορεία, αμέσως μετά από μια σεζόν που παλεύαμε για να σωθούμε. Έμπαινες σε μια διαδικασία σύγκρισης και αισθανόσουν ικανοποίηση. Καμιά φορά αυτό είναι κακό. Να σου πω  ένα παράδειγμα όταν βρισκόμουν στον Εθνικό. Πριν τον τελικό κυπέλλου, μας έλεγαν ότι δεν έχουμε τίποτα να χάσουμε. Λάθος. Εμείς είχαμε να χάσουμε. Η Ανόρθωση και να έχανε, θα πήγαινε ξανά στον τελικό σε ένα, δύο ή τρία χρόνια. Ο Εθνικός πάει μία φορά στο… τόσο. Γιατί να περιμένεις;».

– Σωστή προσέγγιση, όπως το θέτεις. Αισθάνθηκες το 1999, με την ολοκληρωτική ουσιαστικά αποχώρηση των «παλιών» Κυπρίων παικτών, ότι η ΑΕΚ πλέον μπορεί να προχωρήσει μακριά από τα συναισθήματα περί Πεζοπορικού και ΕΠΑ;

«Ναι. Το ξέραμε αυτό απ’ τον καιρό που ήμασταν στην ομάδα. Γνωρίζαμε ότι για να αλλάξει κάτι, θα έπρεπε να φύγουν όσοι ξεκίνησαν και να έρθει κάτι νέο. Για να μην συγκρίνει ο κόσμος, να μην τραβάει προς μια συγκεκριμένη πλευρά».

«ΤΑ ΛΑΘΗ ΒΕΛΤΙΩΣΑΝ ΤΗΝ ΑΕΚ»

– Πώς σου φαίνεται η φετινή ΑΕΚ;

«Αρχίζει να δείχνει στοιχεία απ’ τις καλές της χρονιές. Δεν μπορώ να πω ότι ακόμη είναι καλύτερη από εκείνη την ομάδα. Σε εκείνη την ομάδα, πριν μερικά χρόνια, έβλεπα μία ηρεμία στο γήπεδο. Επιβαλλόταν. Ακόμη δεν το έχουμε στον απόλυτο βαθμό, αλλά έχουμε κάτι άλλο. Βλέπεις τους παίκτες ότι είναι… διψασμένοι. Επιθετικοί. Δείχνουν μεγάλη θέληση. Το πιστεύουν».

– Η νίκη επί του Απόλλωνα εκτόξευσε τον ενθουσιασμό. Βλέπουμε ότι οι διαφορές μεταξύ των ομάδων δεν είναι μεγάλες. Είναι η ευκαιρία για πρωτάθλημα; Χωρίς αυτό να σημαίνει ασφαλώς πως δεν πρέπει να προχωράς προσγειωμένος.

«Είναι πολύ νωρίς για να πούμε με μια νίκη ότι πας για πρωτάθλημα. Αν εξαιρέσουμε το παιχνίδι με τη Δόξα, που θεωρήσαμε αποτυχία την ισοπαλία αν και μας έκανε καλό, παρότι ίσως να μην ήταν τόσο εύκολο όσο πιστεύαμε, διακρίνω ότι η ΑΕΚ βελτιώνεται. Ξέρει τι θέλει».

– Υπάρχει κάτι επιπλέον που χρειάζεται, ή της λείπει αν θέλεις, για να φτάσει στον τίτλο ή θεωρείς πως πλέον διαθέτει όλα τα εχέγγυα;

«Από αγωνιστικής πλευράς, έχει τον αριθμό και την ποιότητα των παικτών που χρειάζεται. Πιθανόν να χρειαζόταν ένας ακόμη ποδοσφαιριστής στο κέντρο. Ένας ακόμη αμυντικός μέσος».

– Εκτός από ποδοσφαιριστή;

«Θεωρώ ότι η ομάδα θα βελτιωθεί περισσότερο. Θα δεθούν μεταξύ τους οι παίκτες, ο προπονητής θα έχει περισσότερες επιλογές, ακόμη δεν ήρθε η ώρα που να τους έχει όλους στη διάθεσή του. Η ΑΕΚ είναι σε καλό δρόμο. Έκανε μεγάλα βήματα. Σε κάποια φάση ίσως να θεωρήθηκε εύκολο από τον κόσμο. Ξεχώρισε από τις άλλες ομάδες, σε όλα τα επίπεδα, κυρίως στην οργάνωση. Τα τελευταία δύο χρόνια έκανε μία… πισινή, αλλά ίσως να χρειαζόταν. Έκανες τα άλματα σου, πρέπει να καταλάβεις ότι χρειάζεται να σταθεροποιηθείς ξανά. Από τα λάθη σου θα μάθεις περισσότερα πράγματα. Πιθανόν τα λάθη των προηγούμενων δύο χρόνων, να έχουν βελτιώσει και τους ίδιους και τον τρόπο που σκέφτονται, αλλά και την ομάδα. Ίσως τα πρώτα πέντε χρόνια να έφεραν μια ικανοποίηση και να μην έγιναν σταδιακά οι αλλαγές που έπρεπε, όμως πλέον θεωρώ ότι η ΑΕΚ είναι στο δρόμο που πρέπει. Έχει μια διοίκηση που της δίνει ηρεμία, χρόνο κι αυτό είναι πολύ σημαντικό».

– Τι πιστεύεις για το φετινό πρωτάθλημα;

«Δεν έχει ξεχωρίσει καμία ομάδα, τουλάχιστον σε μεγάλο βαθμό από τις υπόλοιπες. Υπάρχουν καλές ομάδες. Η ΑΕΛ είναι μια ομάδα με τον ίδιο προπονητή, ξέρουμε το επίπεδό της. Η ΑΕΚ είναι η ομάδα που έχει τα μεγαλύτερα περιθώρια βελτίωσης».

– Η Εθνική; Μήπως βάζουμε τον πήχη των φιλοδοξιών ψηλότερα από τις πραγματικές μας δυνατότητες;

«Είχαμε αρχίσει μια προσπάθεια πριν λίγα χρόνια για ανανέωση με τον Βέλγο προπονητή. Δεν ξέραμε όμως ότι με το να μπουν νέοι, θα είχαμε τα αποτελέσματα που είχαμε. Θα… τρώγαμε πάτσους, είναι φυσιολογικό. Μετά αλλάξαμε πάλι πλάνο. Αυτό είναι λάθος. Όντως, μπαίνει πιο ψηλά ο πήχης από το τι πραγματικά μπορούμε. Ζητήθηκε να γίνει ολοκληρωτική ανανέωση, όμως έπρεπε να γίνει σταδιακή. Σε όλα μας είμαστε του… fast food. Το θέλουμε έτοιμο. Είμαστε στο τέταρτο γκρουπ δυναμικότητας, αυτές είναι οι δυνατότητές μας. Είναι κι άλλα πράγματα. Στην Εθνική Ισπανίας έπαιξε κόντρα στην Ιταλία ένας 17χρονος ποδοσφαιριστής. Εκεί είναι έτοιμος, εδώ θεωρείται ακόμη… νεαρός. Πρέπει να επικεντρωθούμε στο τι θέλουμε να κάνουμε. Με ένα πλάνο δεκαετίας, με μια συγκεκριμένη φιλοσοφία».

 Ανδρέας Βεντούρης