Από την πρώτη τους συνάντηση το 1965 και για περίπου 12 χρόνια, η Σοβιετική Ένωση υπήρξε ένας μεγάλος «πονοκέφαλος» για την Εθνική Ελλάδας. «Και για ποιον δεν ήταν;» θα απαντούσε κάποιος, πολύ λογικά. Στη δική μας περίπτωση, όμως, για πολλά χρόνια, έμοιαζε αδύνατο να υπάρξει αντίσταση σε αυτήν την αθλητική υπερδύναμη της εποχής, ειδικά στο ποδόσφαιρο.
Πέντε αγώνες, από το 1965 έως το 1977, με ισάριθμες ήττες και μόλις δύο γκολ υπέρ της Ελλάδας. Αντιθέτως, είχαν σημειωθεί 14 υπέρ των Σοβιετικών!
Όλα άλλαξαν, όμως, μία ημέρα σαν σήμερα (10/05) το 1977. Σε ένα ματς, που πριν το κρίνει ο Μίμης Παπαϊωάννου, με το τελευταίο του γκολ στα «γαλανόλευκα», οι ασυνεννοησίες της ΕΠΟ, λίγο έλειψε να το τινάξουν στον… αέρα! Αντ’ αυτού, όμως, ανέτρεψε το αρνητικό κλίμα της εποχής και έδωσε ελπίδα -έστω και για λίγο- για παρουσία στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Αργεντινής!
Η Ελλάδα είχε βρεθεί στον ίδιο όμιλο με την Ουγγαρία και τη Σοβιετική Ένωση, διεκδικώντας μία θέση στο Μουντιάλ του 1978. Οι ισορροπίες υπήρξαν πολύ λεπτές, όπως γίνεται αντιληπτό. Και ειδικά μετά την ιστορική νίκη της Εθνικής, όλα περιπλέχτηκαν ακόμα περισσότερο, έστω κι αν λίγοι ήλπιζαν σε κάτι καλό!
Περίπου δύο εβδομάδες νωρίτερα, στις 24 Απριλίου του 1977, είχε προηγηθεί η ήττα με 2-0 στη Μόσχα και η κριτική που ασκήθηκε, υπήρξε ιδιαίτερη έντονη.
Στο βαρύ κλίμα, προστέθηκαν και οι λανθασμένοι χειρισμοί της ΕΠΟ, που λειτούργησε σαν να μην γνώριζε πως την Κυριακή 8 Μαΐου, δηλαδή δύο ημέρες πριν το ματς των δύο ομάδων στο Καυταντζόγλειο, είχαν προγραμματιστεί αγώνες στίβου, στο ίδιο γήπεδο!
Προφανώς, δυνατότητα προπόνησης εκεί, είτε για τη μία, είτε για την άλλη εθνική ομάδα, δεν υπήρχε, ενώ την παραμονή του ματς, δεν γινόταν να «πατηθεί» το γήπεδο, καθώς λόγω της έντονης βροχόπτωσης, ήδη ήταν σε οριακό σημείο.
Κάπως έτσι, η Ελλάδα φιλοξενήθηκε στην Τούμπα και η Σοβιετική Ένωση, στο Χαριλάου. Όπως ήταν λογικό, όλα ξεχάστηκαν έπειτα από εκείνη την ιστορική νίκη!
Μπροστά σε 30.000 θεατές, ο Μίμης Παπαϊωάννου, σε μία από τις γνωστές «ζογκλερικές» του κινήσεις, έκανε κεφαλιά-ψαράκι, έφερε το σώμα του παράλληλα με το έδαφος, κι έστειλε την μπάλα στα δίχτυα!
Αυτό ήταν! Η Ελλάδα κατάφερε να κρατήσει το προβάδισμά της από το 58ο λεπτό και στην έκτη της προσπάθεια, «λύγισε» την πανίσχυρη Σοβιετική Ένωση της εποχής, του σπουδαίου Όλεγκ Μπλαχίν!
Και το «σπουδαίος» είναι χαρακτηρισμός που δεν χωράει αμφιβολία, μιας και εκείνα τα χρόνια, πολύ πριν εργαστεί στη χώρα μας ως προπονητής, διένυε τις καλύτερες ημέρες της ποδοσφαιρικής του καριέρας. Ήταν μόλις 26 ετών, ενώ τρία χρόνια νωρίτερα, είχα αναδειχθεί ως ο κορυφαίος παίκτης του πλανήτη, λαμβάνοντας τη «Χρυσή Μπάλα»!
Τη δική του «παρέα», λοιπόν, η Εθνική Ελλάδας υπό τις οδηγίες του Λάκη Πετρόπουλου, κατάφερε να την «ταπεινώσει», όπως έγραφε και ο Τύπος της εποχής, κάνοντας… στροφή 180 μοιρών, από τη σκληρότατη κριτική των προηγούμενων ημερών.
Οι συνθέσεις των δύο ομάδων, όπως αναγράφονται στην ιστοσελίδα της ΕΠΟ:
Ελλάδα: Κωνσταντίνου – Κυράστας, Φοιρός, Νικολάου, Ιωσηφίδης, Τερζανίδης, Αναστασιάδης, Κούδας (αρχηγός), ∆εληκάρης (68′ Νικολούδης), Παπαϊωάννου (89′ Πάλλας), Αρδίζογλου
Προπονητής: Λάκης Πετρόπουλος
Σοβιετική Ένωση: Ντιχτίροφ – Κονκόφ, Χιγκατσασβίλι, Τατβιένκο, Μπαϊσάκοφ, Τρόσχιν, Μπούριακ (65′ Μαξιµένκο), Μινάεφ, Ονισένκο (65′ Φιοντόροφ), Κιπιάνιν, Μπλαχίν
Διαιτητής: Γκουσόνι (Ιταλία)
Σκόρερ: 59′ Παπαϊωάννου
Αυτή η ιστορικής σημασίας νίκη, όμως, δεν μετουσιώθηκε και σε μία ανάλογης αξίας πρόκριση. Μία εβδομάδα μετά την ήττα στο Καυταντζόγλειο, οι Σοβιετικοί νίκησαν με σκορ 2-0 τους Μαγυάρους και έβαλαν «φωτιά» στον όμιλο. Είχαν τέσσερις βαθμούς, ενώ Ουγγαρία και Ελλάδα, από τρεις.
Στον «τελικό» στις 28 Μαΐου του ίδιου έτους, η Ελλάδα αιφνιδιάστηκε από τους Ούγγρους εκτός έδρας και γνώρισε βαριά ήττα με 3-0.
Ήταν ένα ματς, στο οποίο όποιος νικούσε έπαιρνε την πρόκριση, ενώ σε περίπτωση ισοπαλίας, το «εισιτήριο» για το Μουντιάλ, κατέληγε στη Σοβιετική Ένωση. «Λεπτές ισορροπίες σε όμιλο τριών ομάδων», όπως προαναφέραμε.
Στην Αργεντινή, λοιπόν, ταξίδεψαν οι Μαγυάροι, αφού πέρασαν «πάνω» από τη Βολιβία στα μπαράζ (9-2 συνολικό σκορ στα δύο ματς), δίνοντας «τέλος» στην απουσία δώδεκα ετών από το σπουδαιότερο ραντεβού εθνικών ομάδων.
Από την άλλη πλευρά, το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα, χρειάστηκε να περιμένει 17 ολόκληρα χρόνια, έως ότου προκριθεί για πρώτη φορά στην ιστορία του, σε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο. Εκείνο των ΗΠΑ, το 1994.
Το συγκεκριμένο ματς, πάντως, απέναντι στη Σοβιετική Ένωση, παραμένει ιστορικής σημασίας.
Και γιατί «λύγισε» για πρώτη φορά, ένας τόσος σπουδαίος αντίπαλος, αλλά και γιατί ο Μίμης Παπαϊωάννου, ο κορυφαίος Έλληνας ποδοσφαιριστής του 20ου αιώνα, σύμφωνα με την IFFHS, σκόραρε για τελευταία φορά, με το εθνόσημο στο στήθος.
