Τα τελευταία πέντε χρόνια το μεταναστευτικό ιεραρχείται από τους Ευρωπαίους πολίτες ως η μεγαλύτερη πρόκληση που καλείται να αντιμετωπίσει η ΕΕ. Επίσημες μελέτες και στατιστικές καταδεικνύουν ότι η Κύπρος δέχεται το μεγαλύτερο ποσοστό μεταναστών και αιτητών πολιτικού ασύλου σε σχέση με τον πληθυσμό της, από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι μάλιστα ορατό το ενδεχόμενο, λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή, τα πράγματα να γίνουν ακόμα πιο δύσκολα στο άμεσο μέλλον. Το μεταναστευτικό είναι μεν σοβαρό πρόβλημα για την Κύπρο, αλλά δεν είναι κυπριακό πρόβλημα ή πρόβλημα αποκλειστικά του ευρωπαϊκού νότου. Είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα και ως τέτοιο πρέπει να αντιμετωπίζεται από την ΕΕ.
Το νέο σύμφωνο που ενέκρινε το Ευρωκοινοβούλιο για τη μετανάστευση και το άσυλο στις 10 Απριλίου, με την υιοθέτηση δέκα νομοθετικών κειμένων, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την ορθή κατεύθυνση. Μια «ιστορική ημέρα», όπως ανέδειξαν πολλοί από τους πρωταγωνιστές της όλης προσπάθειας, η οποία διήρκεσε περισσότερα από δέκα χρόνια. Μεταξύ άλλων με το νέο σύμφωνο για πρώτη φορά ενσωματώνεται η κοινή ευθύνη και αλληλεγγύη προς τα κράτη που δέχονται μεγαλύτερη πίεση, όπως η χώρα μας, προβλέπονται μέτρα εναντίον χωρών που εργαλειοποιούν το μεταναστευτικό, όπως η Τουρκία, προβλέπεται ταχύτερη εξέταση των αιτήσεων ασύλου στα σύνορα της ΕΕ και αποτελεσματικότερες επιστροφές, ενώ επιδιώκονται συμφωνίες μετεγκατάστασης. Είναι σημαντικό να καταγραφεί ότι ο ΔΗΣΥ και το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα πρωτοστάτησαν στην υπερψήφιση των μέτρων, ενώ αντίθετα η Ευρωπαϊκή Αριστερά και ακραίοι ευρωσκεπτικιστές καταψήφισαν τη σχετική συμφωνία. Πρέπει να κατανοήσουμε άπαντες ότι το μεταναστευτικό θα αντιμετωπιστεί με έργα και υπεύθυνες πολιτικές και όχι με «πιασάρικα» συνθήματα και επικίνδυνες συμπεριφορές, οι οποίες με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγήσουν σε αδιέξοδα. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε και την ανθρωπιστική διάσταση του θέματος, κάτι που έχει αναδείξει επανειλημμένα ο Δημοκρατικός Συναγερμός.
Το νέο σύμφωνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μετανάστευση και το άσυλο έχει ακριβώς ως πρώτιστο στόχο να διαφυλαχθεί η ισορροπία μεταξύ αλληλεγγύης και ευθύνης. Το μεταναστευτικό απαιτεί ευρωπαϊκή λύση, με βάση την αρχή ότι οι Ευρωπαίοι θα αποφασίζουν ποιος έρχεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ποιος μπορεί να μείνει. Πλέον, οι χώρες-μέλη έχουν τα εργαλεία να αντιδρούν γρήγορα σε καταστάσεις κρίσης.
Ανάμεσα στις προτεραιότητές μας είναι να σταματήσουμε την εργαλειοποίηση όταν εχθρικές χώρες επιχειρούν σκόπιμα να αποσταθεροποιήσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη-μέλη της. Μέσα από το νέο σύμφωνο έχουν καθοριστεί σαφείς κανόνες για το ποιος έχει δικαίωμα να εισέλθει στην Ευρώπη. Όπως έχουμε υποχρέωση να παράσχουμε προστασία σε συνανθρώπους μας οι οποίοι έρχονται με νόμιμο, οργανωμένο και ασφαλή τρόπο από καθεστώτα πολέμου και βίας, με τον ίδιο τρόπο θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι θα πρέπει να επιστρέφουν -τάχιστα και με αξιοπρέπεια- στις χώρες καταγωγής τους όσοι δεν έχουν δικαίωμα να εισέλθουν σε έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι ένα βήμα μπροστά, όμως δεν πρόκειται να επιλύσουν όλα τα σχετικά προβλήματα. Γι’ αυτό και είναι μείζονος σημασίας να παραμείνουμε διεκδικητικοί. Η Κύπρος, ως χώρα πρώτης εισδοχής, επιβάλλεται να διεκδικήσει ακόμα περισσότερα. Είναι σημαντικό να συνεχίσουμε να κινούμαστε μεθοδικά, με συνέπεια και αξιοπιστία, αναζητώντας παράλληλα συνεργασίες. Η Κύπρος επιβάλλεται να έχει ισχυρή φωνή στην Ευρωπαϊκή Ένωση και δημιουργικό ρόλο στα ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων. Μια τέτοια προσέγγιση θα έχει απτά αποτελέσματα για τους πολίτες και την ποιότητα ζωής τους.
Του Μιχάλη Χατζηπαντέλα στην εφημερίδα Πολίτης, πρώην υπουργού Υγείας, υποψήφιου ευρωβουλευτή του Δημοκρατικού Συναγερμού
