Τη διασφάλιση του καθεστώτος της νεκρής ζώνης και μη στρατιωτική ή αστυνομική παρουσία των κατοχικών αρχών σε αυτήν, διασφαλίζει η συμφωνία που επιτεύχθηκε σε σχέση με το θέμα της νεκρής ζώνης στην περιοχή της Πύλας, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, οι οποίες τη χαρακτήρισαν ως ένα πολύ μεγάλο μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης (ΜΟΕ).
Με βάση τη συμφωνία, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, δημιουργείται μια ενιαία περιοχή αστικής ανάπτυξης, η οποία θα διασφαλίσει την αρμονική συνύπαρξη Τ/κ και Ε/κ στην περιοχή της Πύλας και θα περιλαμβάνει μια μεγάλη περιοχή οικιστικής ανάπτυξης, ασφαλτόστρωση δρόμου με κατεύθυνση προς τους Τρούλλους, αξιοποίηση κρατικής γεώτρησης του δικτύου υδατοπρομήθειας της Πύλας, δημιουργία φωτοβολταϊκών πάρκων και διεύρυνση της περιοχής αστικής χρήσης του χωριού.
Ειδικότερα, η ενιαία περιοχή αστικής ανάπτυξης θα περιλαμβάνει τα εξής:
Ασφαλτόστρωση δρόμου με κατεύθυνση προς τους Τρούλλους
Αξιοποίηση κρατικής γεώτρηση του δικτύου υδατοπρομήθειας της Πύλας
Δημιουργία φωτοβολταικών πάρκων
Διεύρυνση της περιοχής αστικής χρήσης του χωριού
Διπλωματικές πηγές ανέφεραν πως με τη διαμορφωθείσα συναντίληψη διασφαλίστηκε η νεκρή ζώνη, με τις γραμμές καταπαύσεως του πυρός να αποτυπώνονται σε σαφήνεια και η ειρηνευτική δύναμη των Ηνωμένων Εθνών (ΟΥΝΦΙΚΥΠ) συνεχίζει την παρουσία και τον έλεγχό της σε όλη τη νεκρή ζώνη, αποτρέποντας έτσι την παραβίαση του στάτους κβο. Επίσης, η συμφωνία αποκλείει στρατιωτική ή «αστυνομική» παρουσία των κατοχικών αρχών εντός της νεκρής ζώνης.
Περαιτέρω αποτρέπεται η ανεξέλεγκτη πρόσβαση στην περιοχή της Πύλας, με τη δημιουργία σημείου διέλευσης και την πλήρη εφαρμογή του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής. Εντούτοις, η διαπραγμάτευση για το σημείο δεν έχει ολοκληρωθεί, καθώς υπάρχουν διαφωνίες ως προς τις διελεύσει, ενώ δεν έχει καθοριστεί ποιος θα ελέγχει το συγκεκριμένο οδόφραγμα. Διασφαλίστηκε επίσης ότι ο δρόμος δεν θα τύχει εκμετάλλευσης για εποικισμό της Πύλας, περιλαμβανομένης της περιοχής της Πλάτης. Ειδικότερα, θα επιτρέπεται η ανάπτυξη μόνο σε Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Με τη συμφωνία επίσης υπάρχει προσδοκία για περιορισμό της πρόσβαση εγκληματικών στοιχείων και παράτυπων μεταναστών στις ελεύθερες περιοχές ως ίσχυε μέχρι πρόσφατα.
Ακόμη αποτρέπεται η απόκτηση στρατιωτικού πλεονεκτήματος από τις τουρκικές δυνάμεις με τη δημιουργία αστικής και οικιστικής ζώνης ανάπτυξης στην περιοχή της Πλάτης, με τη διασφάλιση της χρήσης του δρόμου αποκλειστικά για μη στρατιωτικούς σκοπούς.
Η Λευκωσία θεωρεί πως η σημερινή συμφωνία αποτελεί μια ιδιαίτερα θετική εξέλιξη, αφού έγινε κατορθωτό με τη διπλωματία να ακυρωθούν σχεδιασμοί, οι οποίοι δεν μπόρεσαν να επιβληθούν με τη βία. Όπως υπογράμμισαν οι διπλωματικές πηγές, διασφαλίστηκαν τα συμφέροντα της τοπικής κοινωνίας, ενεργοποιήθηκε θετικά ο διεθνής παράγοντας, η Λευκωσία απέκτησε το ηθικό προβάδισμα και πέτυχε να μετατρέψει την κρίση σε ευκαιρία.
Οι ίδιες πηγές είπαν πως είναι επιφυλακτικές αισιόδοξες ότι η συμφωνία, που υπογράφτηκε σήμερα στις 11 το πρωί από τα ΗΕ και τις δυο πλευρές, θα εφαρμοστεί από την άλλη πλευρά.
Είπαν επίσης πως στο πλαίσιο της εφαρμογής της η πλευρά μας θα αρχίσει εργασίες στη περιοχή στις 23 Οκτωβρίου. Προϋπόθεση όμως είναι οι κατοχικές δυνάμεις να σεβαστούν τη συμφωνία και να αποχωρήσουν οι Τούρκοι στρατιώτες και η ψευδοαστυνομία από τα τρία σημεία, τα οποία επεκτάθηκαν παράνομα τα προηγούμενα χρόνια, αλλάζοντας το στάτους κβο της νεκρής ζώνης, κίνηση η οποία καταγραφόταν από τα Ηνωμένα Έθνη ως «μόνιμη παραβίαση».
Οι ίδιες πηγές ανέφεραν πως η ΕΕ θα έχει εμπλοκή στο όλο εγχείρημα με χρηματοδότηση την οποία θα προσφέρει, ενώ σημείωσαν πως το Κοινοτικό Συμβούλιο Πύλας έχει γνώση της συμφωνίας και την έχει εγκρίνει. Στο πλαίσιο της συμφωνίας θα δημιουργηθούν γύρω στα 400 οικόπεδα.
Σε σχέση με το ιστορικό της υπόθεσης επεσήμαναν πως ενώ στην αρχή η διεθνής κοινότητα είχε πειστεί από την τουρκική πλευρά ότι ο δρόμος θα γινόταν για ανθρωπιστικούς λόγους η Λευκωσία κατάφερε με στοιχεία που παρέθεσε να αναστρέψει αυτή την εντύπωση και να καταστήσει σαφές πως οι σχεδιασμοί των Τούρκων αφορούσαν και στρατιωτικούς λόγους. Ως εκ τούτου η ΟΥΝΦΙΚΥΠ δεν είχε άλλη επιλογή στις 18 Αυγούστου από το να παρέμβει για αποτροπή υλοποίησης των τουρκικών σχεδιασμών γιατί σε αντίθετη περίπτωση θα καταστρεφόταν οποιαδήποτε πιθανότητα για μελλοντικές συνομιλίες στο Κυπριακό.
