Όλη αυτή η ιστορία με τις ομάδες που ανήκουν στους ίδιους ιδιοκτήτες, και την κόντρα με την UEFA, δεν ξέρω πόσοι ξέρουν και πόσοι θυμούνται πως άρχισε λόγω της ENIC και της ΑΕΚ, που της απαγορεύτηκε το 1998 να πάρει μέρος στα ευρωπαϊκά Κύπελλα, λόγω συνιδιοκτησίας με την Σλάβια Πράγας. Ο Ντάνιελ Λίβι, που τότε ήταν ο επικεφαλής της εταιρείας, εκτελώντας χρέη Διευθύνοντος συμβούλου, είχε ξεκινήσει την κόντρα, πηγαίνοντας την ευρωπαϊκή Ομοσπονδία στο Αθλητικό Δικαστήριο της Λωζάννης, στο CAS.
Η εξέλιξη εκείνης της δίκης που δικαίωσε αρχικά την ΑΕΚ και την ENIC τον Μάιο του 1998, και έπαιξε στο Κύπελλο UEFA του 1998-99 ταυτόχρονα με τη Σλάβια, ήταν μια πρώτη νίκη. Όμως, αναγκάστηκε η αγγλική εταιρεία που είχε τότε και τη Ρέιντζερς και την Βιτσέντζα στο χαρτοφυλάκιό της, να κάνει βήματα πίσω, όταν αγόρασε μερίδιο και στην Τότεναμ. Η UEFA επανήλθε με νέο νόμο και η ιστορία κρίθηκε ξανά στη Λωζάννη το 2001 με νίκη της ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας, που τελικά έφτιαξε το περίφημο άρθρο 5, που πάνω του βασίστηκε κάθε απόφαση σχετικά με τα κλαμπ πολυιδιοκτησίας.
Το Άρθρο 5 συντάχθηκε το 2001 μετά από νομική πρόκληση του ιδιοκτήτη της Τότεναμ, που ήταν πλέον σε μεγάλο ποσοστό η ENIC.
Εδώ λίγο να εξηγήσουμε στον κόσμο, που μπορεί να του φαίνεται περίεργο μετά από έναν τέταρτο αιώνα, αλλά η αγγλική εταιρεία που ανήκε στον πολυεκατομμυριούχο Τζότζεφ Λιούις υπήρξε η πρώτη ξεκάθαρη επιχείρηση που αγόραζε ομάδες και μια από αυτές ήταν η ΑΕΚ. Τον Σεπτέμβριο του 1997 είχαν έρθει σε πλήρη συμφωνία, ο Ντάνιελ Λίβι και οι συνεργάτες του με τον Μιχάλη Τροχανά έναντι ενός ποσού που επίσημα με τα χαρτιά που είχε καταθέσει αργότερα στο CAS η ENIC, ακουμπούσε τα 3,3 εκατομμύρια δολάρια. H UEFA αυτόματα βρέθηκε σε ένα πολύ δύσκολο σενάριο για πρώτη φορά στην ιστορία της, γιατί στο Κύπελλο Κυπελλούχων του 1997-98, η ΑΕΚ, η Σλάβια και η Βιτσέντζα μετείχαν μαζί και μάλιστα έφτασαν στα προημιτελικά!
Η πρώτη φορά που συζητήθηκε στα γραφεία της ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας, τι θα συνέβαινε αν δύο από αυτές τις ομάδες έπεφταν μαζί στην κλήρωση ήταν τον Φεβρουάριο του 1998. Τελικά, η ΑΕΚ αποκλείστηκε από τη Λοκομοτίβ Μόσχας, η Σλάβια από την Στουτγκάρδη και μόνο η Βιτσέντζα πέρασε στα ημιτελικά, λύνοντας το πρόβλημα, αλλά η UEFA, ξέροντας πως θα το έβρισκε ξανά μπροστά της, άρχισε να ενεργεί.
Η απόφαση του Μαρτίου του 1998 ήταν να αποκλειστεί η ΑΕΚ, αν είναι στην ίδια διοργάνωση «αδελφή» της ομάδα, η Σλάβια Πράγας, αφού ο έλεγχος της ENIC ήταν στο 77% στην ελληνική ομάδα, ενώ στους Τσέχους ήταν στο 47% και στη Ρέιντζερς κάτω από 30%.
Ο αρχικός κανόνας που πέρασε και στάθηκε και στο CAS το 2001 δήλωνε ότι «ο έλεγχος ή η επιρροή» πάνω από περισσότερες από μία ομάδες δεν επιτρεπόταν, αλλά δεν δοκιμάστηκε μέχρι το 2017 ουσιαστικά. Τότε, η RB Λειψία και η Red Bull Σάλτσμπουργκ προκρίθηκαν στο Champions League, γεγονός που οδήγησε στην αλλαγή των λέξεων σε «καθοριστική επιρροή».
Και στις δύο ομάδες, η RedBull έχει κάτω από το καταστατικό ποσοστό που απαιτείται σε εταιρείες για να τις ελέγχεις, όποτε δεν υπήρξε πρόβλημα.
Αυτό που ήταν σπάνια περίσταση είναι τώρα ετήσιο πρόβλημα για την UEFA, με τις Άστον Βίλα, Μπράιτον και Τουλούζ να επιτρέπεται να αγωνιστούν στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια της περιόδου 2023-24, αλλά μόνο επειδή οι ιδιοκτήτες τους μετέφεραν ποσοστά σε funds, διαχωρίζοντας τις Βιτόρια Γκιμαράες, Ουνιον Σεν-Ζιλουάζ και Μίλαν αντίστοιχα. Το ίδιο ζήτημα επηρεάζει και τη Μάντσεστερ Σίτι και τη Ζιρόνα, καθώς και τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και τη Νις , αλλά επιτράπηκε προσωρινή άδεια, ωστόσο έπρεπε να μεταφέρουν μετοχές, αν ξανά χρειαζόταν να παίξουν στη ίδια διοργάνωση.
Το γεγονός ότι ούτε η Ζιρόνα, ούτε η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ προκρίθηκαν στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις της επόμενης σεζόν μπορεί να έχει φέρει ανακούφιση για τώρα, αλλά θα δημιουργήσει έναν επιπλέον πονοκέφαλο στο μέλλον. Οι αντίστοιχες ομάδες ιδιοκτησίας τους επιτράπηκε, θεωρητικά, μια βραχυπρόθεσμη εξαίρεση την προηγούμενη σεζόν, τοποθετώντας ένα από τα μερίδια των ομάδων τους σε ένα blind trust μέχρι την 1η Ιουλίου.
Ένας φίλαθλος αναρωτιέται πώς θα είχε αντιδράσει η UEFA, αν αυτές οι πλευρές είχαν φτάσει στην ίδια διοργάνωση για δεύτερη συνεχή χρονιά. Δεν είναι σαφές αν θα τους επιτρέπονταν να παραταθούν για επιπλέον 12 μήνες παράταση, αλλά μάλλον θα υπήρχε ζήτημα.
Η περίπτωση της ιρλανδικής ομάδας, Ντρογκέντα, που δεν πήρε άδεια να παίξει επειδή ανήκει στην ίδια εταιρεία με τη Σίλκεμποργκ, αλλά είχε περιθώρια μέχρι την 1 Μαρτίου 2025 να το κάνει και ήξερε πως θα παίξει φέτος στην Ευρώπη και δεν αντέδρασε! Η ιρλανδική ομάδα είχε κατακτήσει το Κύπελλο τον περασμένο Οκτώβρη, οπότε είχε χρόνο να αντιδράσει.
Αντίθετα, για την Κρίσταλ Πάλας που δεν έχει πάρει άδεια, είναι ξεκάθαρο πως δεν προλάβαινε την ημερομηνία αυτή, και η περσινή ανοχή προς τη Ζιρόνα και τη Νις θα έπρεπε να επιδειχθεί και στην Κυπελλούχο Αγγλίας. Την ίδια κίνηση, για να μην έχει πρόβλημα, σχετικά με τις συμμετοχές Ολυμπιακού και Νότιγχαμ Φόρεστ στα Κύπελλα Ευρώπης έκανε και ο Βαγγέλης Μαρινακης, που μετέφερε σε blind trust τις μετοχές ελέγχου στην αγγλική ομάδα. Έτσι, μπορούν να παίξουν τη νέα χρονιά ταυτόχρονα στην Ευρώπη και η Τσέλσι με την Στρασμπούργκ, αφού όλες οι διαδικασίες έγιναν γρήγορα και μέσα στο χρονικό περιθώριο που επιτρεπόταν.
Γυρίζοντας πίσω σε εκείνη την ιστορία, που ξεκίνησε λόγω της ΑΕΚ το 1998, να σημειώσουμε πως τότε η UEFA είχε βρεθεί μπροστά στον κίνδυνο για πρώτη φορά της δημιουργίας μιας κλειστής Λίγκας: αυτό που εμφανίστηκε το 2021 ως European Super League. Η εταιρεία που είχε φτιάξει τότε ο ιδιοκτήτης της Μίλαν, Σίλβιο Μπερλουσκόνι, η Media Partners, και απειλούσε την ευρωπαϊκή Ομοσπονδία πως θα έκανε απόσχιση μέσα στην επόμενη τετραετία. Αυτό οδήγησε στο σχέδιο του Γκέραρντ Άιγκνερ, του πανίσχυρου Γενικού Γραμματέα της ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας, που ήταν ο «πατέρας» της ιδέας το 1996 να επεκταθεί το Champions League και στις δεύτερες ομάδες των μεγάλων πρωταθλημάτωννα κάνει το επόμενο μεγάλο βήμα, να ανοίξει και στους τρίτους και τέταρτους! Η ENIC αποτελούσε έναν μεγάλο κίνδυνο, γιατί αν συγκέντρωνε πολλές ομάδες, μπορούσε πιθανότατα να γίνει απειλητική μελλοντικά, ερχόμενη σε μία συνεργασία με κάποιους, όπως ο Μπερλουσκόνι, για να φτιάξουν τη δικιά τους Λίγκα. Εκεί, ξεκίνησε ο πόλεμος, λοιπόν, κατά της πολυϊδιοκτησίας, με αποτέλεσμα τα επόμενα χρόνια η αγγλική εταιρεία να αρχίσει να βγάζει από πάνω της τις ομάδες που δεν της ήταν άμεσα χρήσιμες και να εστιάσει στην Τότεναμ, με την ΑΕΚ να μεταπωλείται στη NETMED.
Εκείνη η δικαστική επικράτηση της UEFA το 2001, έβαλε τέλος στα όποια σχέδια του Ντάνιελ Λίβι, ωστόσο αν και για χρόνια δεν υπήρξε πρόβλημα, πλέον έχει εξελιχθεί σε φαρσοκωμωδία.
