Μετά την Ανεξαρτησία της Κύπρου το 1960,  η οικονομία του τόπου μας στηρίζεται  σε ένα μικτό σύστημα οικονομικής δραστηρότητας. Κυρίαρχοι άξονες ήταν ο Δημόσιος Τομέας, ο Ιδιωτικός Τομέας και ο Συνεργατικός Τομέας. Το Τρίπτυχο αυτό της  Οικονομίας λειτούργησε αξιοθαύμαστα και μετά τα πρώτα χρόνια της νεαρής Κυπριακής Δημοκρατίας  και παρ’ όλες τις πολύ δύσκολες συνθήκες κατόρθωσε  να δώσει ανάπτυξη και ευημερία στον λαό μας. Το οικονομικό θαύμα της Κύπρου, τον εκθείαζαν όλοι  στην Ευρώπη, πολλές φορές και με ύφος κακίας και ειρωνείας.

Ο Συνεργατικός Τομέας, αναπτύχθηκε ραγδαία και βοήθησε τους φτωχούς να νοιώσουν ασφάλεια και αυτοπεποίθηση. Ο Συνεργατισμός δημιούργησε μια μεσαία εισοδηματική τάξη την οποία ζήλευαν πολλοί και ήταν ο προστάτης της. Η μεσαία τάξη στην Κύπρο ήταν ο θεμελιός της Οικονομίας και της ανάπτυξης.

Την ανάπτυξη και την επιρροή του Συνεργατισμού στον τόπο μας, πολέμησαν με όλα τα μέσα γνωστοί και άγνωστοι παράγοντες  στην Ευρώπη και στον τόπο μας. Η πολεμική αυτή ήταν  διαρκής και αδιάκοπη και κατόρθωσαν  αφού βρήκαν μια ευκαιρία, να αποδομήσουν και στο τέλος να διαλύσουν τον Συνεργατισμό, ο οποίος το 2018 πωλήθηκε στην Ελληνική Τράπεζα, έναντι πινακίου φακής. Πάντοτε αναφέρω στα άρθρα και συζητήσεις ότι ο Συνεργατισμός στην πορεία του έκανε λάθη, είχε παραλείψεις και πολλές φορές η αλαζονία επικρατούσε της λογικής.

Όμως ανάλογα με το εκτόπισμα του , την περιουσία του, την κοινωνική του επιρροή, τις Αξίες του, την πλούσια κοινωνική, αθλητική , πολιτιστική δράση και την μεγάλη του βοήθεια σ’ όλα τα στρώματα της κοινωνίας , ιδιαίτερα των φτωχών και αδυνάτων και της μεσαίας τάξης, η τιμωρία του , με το κλείσιμο του, ήταν υπέρμετρη και καταδικαστική και άδικη.

Κατά την άποψη μου, υπήρχαν πολλές άλλες λύσεις να δοθούν στην δύσκολη αυτή περίοδο, διατηρώντας τον Συνεργατισμό και εκσυγχρονίζοντας τον, με βάση τα νέα δεδομένα. Το κλείσιμο του , ήταν κατάρα για την κοινωνία. Στην αρχή της πτώσης του, η αποδόμηση του, οι κατηγορίες, οι ψεύτικες ειδήσεις επηρέασαν τον λαό.

Υπήρξε μια περίοδος δυσπιστίας προς τον Συνεργατισμό. Δεν εξηγείται διαφορετικά, ότι ο λαός δεν αντέδρασε δυναμικά, στις προσπάθειες αποδόμησης, υποβάθμισης και καταστροφής του Συνεργατισμού. Η αποδόμηση  του Συνεργατισμού ήταν καλά σχεδιασμένη και επιστημονικά καθοδηγούμενη. Γνωρίζοντας τον λαό μας, την κουλτούρα και τον χαρακτήρα μας, ισοπέδωσαν ηθικά τον Συνεργατισμό για να μπορούν εύκολα αργότερα να τον αλώσουν.

Θυμάμαι πολύ καλά την λάσπη , την αμφισβήτηση, τις καθημερινές αποκαλύψεις για σκάνδαλα , τις  καθημερινές ειδήσεις για κούρεμα στον Συνεργατισμό. Ο Συνεργατισμός δυστυχώς έμεινε  μόνος και έτσι οι εχθροί του ντόπιοι και ξένοι συνέχιζαν το έργο τους, προς την διάλυση του. Η μεθοδευμένη αποδόμηση ήταν τέτοιας μορφής, που τα χιλιάδες μέλη και υποστηρικτές του , να ξεχάσουν το ένδοξο παρελθόν του και τις σημαντικές βοήθειες του προς αυτούς. Ενας αιώνας τεράστιων αγώνων από το 1909, ένας αγώνας για τους αγρότες, βιοτέχνες, φτωχούς και αδικημένους , ένας αγώνας για την υπερηφάνεια  όταν το κατεστημένο τους έφτυνε και τους έκλεβε τη περιουσία τους. Ενας αιώνας με ορόσημο την κατάργηση της τοκογλυφίας, η οποία μάστιζε και εξευτέλιζε τους Κύπριους.

Το 2018 ο Συνεργατισμός  κάτω από αυτή τη περιρρέουσα ατμόσφαιρα  που δημιουργήθηκε και χωρίς αντίσταση έκλεισε. Πολλοί έλεγαν ότι ο Συνεργατισμός έκλεισε τον κύκλο του και ότι η νέα μορφή οικονομικής δραστηριότητας θα ήταν καλύτερη χωρίς τον Συνεργατισμό. Αυτή είναι η πραγματικότητα;

Οι γνήσιοι Συνεργατιστές έλεγαν και προειδοποιούσαν, για τις πολύ δύσκολες συνθήκες που θα βίωνε ο  λαός μας, χωρίς τον Συνεργατισμό. Το φάσμα της φτώχειας όχι απλώς εξαπλώνεται στην κατώτερη εισοδηματική τάξη, αλλά κινδυνεύει με την φτώχεια και η μεσαία τάξη. Καθημερινά χιλιάδες συμπατριώτες μας νοιώθουν την ανάσα της φτώχειας και της ανέχειας να τους γυροφέρνει, νοιώθουν την ανασφάλεια και την αβεβαιότητα να τους ακουμπά.

Ο Συνεργατισμός, έκτισε ολόκληρη την Κύπρο. Στέγασε τα μέλη του και ταυτόχρονα σπούδασε τα παιδιά τους. Εδωσε αυτοπεποίθηση, χαρά, ελπίδα, προοπτική στα όνειρα τους. Πάντοτε στους οικονομικούς κύκλους, υπήρχαν πολλές φορές διάφορα ζητήματα ακρίβειας. Ποτέ όμως δεν ήταν τόσο φοβερά και σκοτεινά, γιατί υπήρχε δίπλα τους ένα Συνεργατικό Ιδρυμα.

Τώρα είναι ορφανοί και απροστάτευτοι. Τα επιτόκια  αδικαιολόγητα τσακίζουν τα κόκκαλα των Δανειοληπτών. Τα ψηλά επιτόκια , οι χρεώσεις , τα διάφορα άλλα υπέρογκα έξοδα για οτιδήποτε τραπεζική δραστηριότητα των πολιτών και οι διάφορες νεοφανείς χρεώσεις, φέρνουν τους πολίτες σε απελπιστική κατάσταση.

Τα Συνεργατικά Ιδρύματα , ήταν τόπος επικοινωνίας, σεβασμού, κοινωνικότητας, απλότητας, ήταν χώρος ζεστός και φιλόξενος. Τώρα δυστυχώς οι  Τράπεζες, πλέον ανενόχλητες είναι χώροι ψυχροί, χωρίς αισθήματα και χωρίς σεβασμό και  λογική και χωρίς ενδιαφέρον για τον τόπο και την κοινωνία.

Για περισσότερο από ένα αιώνα, ο Συνεργατισμός μέσα από τις δραστηριότητες και την κουλτούρα του, δημιούργησε τον Συνεργατικό Πολιτισμό. Ένα πολιτισμό που σήμερα μας λείπει, γιατί στις πιο κρίσιμες συνθήκες δεν τον υπερασπιστήκαμε και δεν τον προστατεύσαμε. Δυστυχώς τώρα πληρώνουμε πολύ ακριβά  αυτή την απώλεια του. Ιδιαίτερα οι φτωχότερες μάζες του λαού και της μεσαίας τάξης. Ο Συνεργατισμός ήταν το φόβητρο των Τραπεζών. Οι αποφάσεις τους, ήταν μερικές φορές κοινωνικά ευαίσθητες λόγο του Συνεργατισμού.

Ο Συνεργατισμός ήταν ο καταλύτης οποιασδήποτε κακής εποχής για τους ανθρώπους. Ηταν ο από μηχανής Θεός που προστάτευε τους ανθρώπους και την κοινωνία στις δύσκολες τους καταστάσεις και γεγονότα. Ποτέ δεν συμπεριφέρθηκε απάνθρωπα όταν ο λαός περνούσε δύσκολες στιγμές . Δεν ενδιαφέρθηκε να δημιουργήσει υπερκέρδη εις βάρος των μελών και της κοινωνίας. Ο Συνεργατισμός ήταν καθ’ ομολογία των πάντων, η μεγαλύτερη κοινωνικο-οικονομική κατάκτηση του Κυπριακού λαού και ως τέτοια συμπεριφέρθηκε σ’ όλη την Ιστορική του διαδρομή. Δεν του  άξιζε τέτοια συμπεριφορά και αναλγησία. Να φιμωθεί, να διαπομπευθεί, να δαιμονοποιηθεί, να αποδομηθεί και να κλείσει. Το κλείσιμο του  Συνεργατισμού αποτελεί ένα μελανό  και μοναδικό σημείο στην Ιστορία της Κύπρου. Ο Οργανισμός που για 100 χρόνια ήταν συμπαραστάτης του λαού, που σπούδασε τα παιδιά του, που διευκόλυνε με τις Χρηματοδοτήσεις του την Κυπριακή Δημοκρατία, που βοήθησε την αγροτιά να νικήσει την τοκογλυφία και την μεσαία τάξη να νοιώθει σιγουριά και ασφάλεια δεν υπάρχει πια.

Ο Συνεργατισμός ήταν ο μόνος οργανισμός με ιδιοκτήτες τους ντόπιους κατοίκους της πατρίδας μας. Τώρα όλες  οι Τράπεζες ανήκουν σε ξένους μετόχους, ξένους αφέντες.

Γίνονται προσπάθειες για δημιουργία του νέου Συνεργατισμού. Ενός Συνεργατισμού σύγχρονου, ο οποίος να αντικαταστήσει επάξια τον Συνεργατισμό του 1909. Εύχομαι και ελπίζω να επιτύχει η προσπάθεια αυτή και η κοινωνία να υποστηρίξει με θέρμη και ενθουσιασμό την προσπάθεια αυτή. Είναι αναγκαιότητα η ύπαρξη του Συνεργατισμού σε κάθε κοινωνία. Η ύπαρξη του δημιουργεί καλή ψυχολογική κοινωνική συμπεριφορά στους πολίτες. Δημιουργεί ευγενή ανταγωνισμό , σε περιόδους αδίστακτης τυραννίας και μονοπωλιακής τραπεζικής υπεροχής.

Αντρέας Μουσκάλλης

Προπονητής Ποδοσφαίρου