Μπορεί ο Ντόναλντ Τραμπ να υποστήριζε τον Μάρτιο ότι «οι δασμοί είναι εύκολοι», αλλά όπως διαπίστωσε ο ίδιος, η κυβέρνησή του και ολόκληρος ο κόσμος, κάθε άλλο παρά εύκολη είναι η υπόθεση.

Όπως σχολιάζει σε ανάλυσή του ο Guardian το σχέδιο του Τραμπ ήταν απλό: να επιβάλλει δασμούς στα εισαγόμενα σχεδόν από όλους τους φίλους και ανταγωνιστές των ΗΠΑ προϊόντα για να γεμίσει τα ταμεία της ομοσπονδιακής κυβέρνησης με τρισ. δολάρια, να περικόψει τους φόρους για τους Αμερικανούς, να προσελκύσει επενδύσεις στη βιομηχανικά καρδιά της Αμερικής δημιουργώντας εκατομμύρια θέσεις εργασίας.

«Αλλά η δραστική προσπάθεια αναδιάρθρωσης της παγκόσμιας οικονομίας αποδείχθηκε για τον Τραμπ πολύ πιο περίπλοκη» το τελευταίο τετράμηνο, γράφει η βρετανική εφημερίδα. Τις απειλές του ακολουθούσαν αναβολές και εξαιρέσεις ορισμένων χωρών από υποτίθεται καθολικούς δασμούς, που ακόμη κι όταν επιβλήθηκαν, σε λίγα 24ωρα ανακοινωνόταν η παύση τους.

Οι παλινωδίες του Τραμπ

Ο Τραμπ επέστρεψε τον περασμένο Ιανουάριο στο Οβάλ Γραφείο «αποφασισμένος να αγνοήσει όλες τις προειδοποιήσεις που οδήγησαν την πρώτη του κυβέρνησή να διστάσει να εφαρμόσει τις πιο ακραίες ιδέες του. Πολύ πριν ο πρόεδρος επιστρέψει στον Λευκό Οίκο, είχε δεσμευτεί να αυξήσει τους δασμούς στους δύο μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της χώρας του και να ξεκινήσει έναν εμπορικό πόλεμο με τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο. Ακολούθησαν σαρωτικοί δασμοί σε δεκάδες άλλες χώρες.

Αλλά κάθε σημαντική οικονομική επίθεση ετοίμασε το έδαφος για μια γρήγορη υποχώρηση», όπως φάνηκε από την σχεδόν πλήρη αναστολή των δασμών στον Καναδά και το Μεξικό. Μεμονωμένοι δασμοί που είχαν υπολογιστεί για μια σειρά εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ μειώθηκαν στο 10%. Ένας εξωφρενικός δασμός 145% που επέβαλε ο Τραμπ στα κινεζικά προϊόντα μειώθηκε δραστικά μετά από μερικές εβδομάδες.

Προσγείωση στη σκληρή πραγματικότητα

Όχι ότι άλλαξε γνώμη ο Τραμπ αναφορικά με τους δασμούς, αλλά ο πανικός που αυτοί πυροδότησαν στις αγορές ώθησε την κυβέρνησή του να υποχωρήσει, μολονότι αρχικά εμφανιζόταν αμετάπειστη. Και οι προειδοποιήσεις ότι οι ψηφοφόροι που τον επανέφεραν στην εξουσία θα επωμίζονταν το κύριο βάρος των δασμών του ώθησαν τον Ρεπουμπλικανό πρόεδρο, αφού αρχικά υποβάθμισε τους κινδύνους, να κάνει δεύτερες σκέψεις.

Οι συνέπειες στον πραγματικό κόσμο, που δεν συνάδουν με το αφήγημα του Τραμπ, έχουν φρενάρει μέχρι στιγμής την οικονομική του ατζέντα, και μια νέα εξέλιξη την περασμένη Τετάρτη απείλησε απείλησε να εκτροχιάσει τον πυρήνα του σχεδίου του, όταν αμερικανικό δικαστήριο ειδικευμένο σε ζητήματα διεθνούς εμπορίου αναίρεσε την εφαρμογή των «ανταποδοτικών» τελωνειακών δασμών κατ’ ελάχιστον 10% που ήθελε ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος, κρίνοντας ότι μόνο το Κογκρέσο έχει τη δυνατότητα να παίρνει αποφάσεις για τη λήψη τέτοιων μέτρων.

Δεν πέρασαν καν 24 ώρες όταν εφετείο επανέφερε προσωρινά σε ισχύ τους δασμούς του Τραμπ, αλλά αναμφίβολα η πρωτοβάθμια απόφαση ήταν μια σημαντική οπισθοδρόμηση για τα σχέδιά του.

Oι δασμοί ως εργαλείο πολιτικής

«Ό,τι κι αν συμβεί με την υπόθεση αυτή στη συνέχεια, είναι απίθανο να αναγκάσει τον Τραμπ να αλλάξει θεμελιωδώς την οικονομική του ατζέντα, καθώς η απόφαση του Δικαστηρίου Διεθνούς Εμπορίου των ΗΠΑ δεν αφορούσε στο κατά πόσον έπρεπε ο Τραμπ να εξαπολύσει επιθέσεις με δασμούς, αλλά στο πώς.

«Όποια και αν είναι τα νομικά εμπόδια ή οι οικονομικές επιπτώσεις, ο Τραμπ είναι σαφώς αποφασισμένος να συνεχίσει να χρησιμοποιεί τους δασμούς ως εργαλείο πολιτικής για την προστασία της αμερικανικής παραγωγής από τα πλήγματα του ξένου ανταγωνισμού», δήλωσε ο Έσβαρ Πρασάντ, οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ.

Όμως, «παρά τις δεσμεύσεις του Τραμπ, οι περισσότεροι Αμερικανοί δεν έχουν γίνει “ζάπλουτοι” χάρη στα δασμολογικά μέτρα του, ούτε γέμισαν οι δασμοί τα ταμεία του κράτους με τρισ. δολάρια ή δημιούργησαν εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Στα μάτια του, ωστόσο, παραμένουν “όμορφοι”», σχολιάζει ο Guardian.

«Μην προβλέπετε ότι αυτό θα είναι το σημείο στο οποίο θα καταλήξουμε», δήλωσε αναφορικά με την τρέχουσα νομική διαμάχη για την απόφαση του Δικαστηρίου Διεθνούς Εμπορίου των ΗΠΑ, η Γκρέτα Πάις, πρώην γενική σύμβουλος στο Γραφείο του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ επί Τζο Μπάιντεν. «Θα υπάρξουν πολλά σκαμπανεβάσματα πριν φτάσουμε στο σημείο που θα είναι η τελική βάση για τους δασμούς υπό αυτήν την κυβέρνηση».

Πηγή: Iefimerida