Ο Ολυμπιακός γίνεται σήμερα 100 χρονών. Όσα ξεκίνησαν στις 10 Μαρτίου του 1925 στην Ταβέρνα του Μοίρα, οι νίκες, οι ήττες, τα τρόπαια, οι αθάνατοι πρωταγωνιστές του, συμπλήρωσαν ένα αιώνα ζωής. Από την αρχή της ίδρυσής του ο σύλλογος με έμβλημα τον δαφνοστεφανωμένο έφηβο και τις ερυθρόλευκες φανέλες, αν και οι γεννήτορες του ήταν εκπρόσωποι της αστικής τάξης του Πειραιά, αγκαλιάστηκε και λατρεύτηκε από τις μάζες. Πρώτα του Πειραιά, ύστερα όλης της Ελλάδας.
Οι ολυμπιακοί, οι “μαουνιέρηδες” ή μουτζούρηδες όπως τους αποκαλούσαν μάλλον υποτιμητικά οι αντίπαλοί τους επειδή οι περισσότεροι δούλευαν σκληρά στο λιμάνι, οι γάβροι όπως αποκλήθηκαν στη συνέχεια γιατί έγιναν πάρα πολλοί, όπως τα μικρά νόστιμα ψαράκια, έδεσμα -εκτός των άλλων- στα φτωχόσπιτα του Πειραιά, της Κοκκινιάς και της Δραπετσώνα, νιώθουν υπερήφανοι για αυτή την ένδοξη διαδρομή. Για το χρυσό ιωβηλαίο, μιας ομάδας που αγαπήθηκε, όσο καμιά και ονομάστηκε Θρύλος…
Σκέφτονται τους πατεράδες και τους παππούδες τους, που κάποτε τους αγόρασαν μια “ερυθρόλευκη” φανέλα και κίνησαν μαζί για το παλιό Καραϊσκάκη. Εκεί, στα τσιμέντα, που ήθελαν πάντα ένα μαξιλαράκι φελιζόλ, στριμώχνονταν στο τουρνικέ για να χωρέσουν και να πληρώσουν ένα εισιτήριο, βαπτίζονταν ολυμπιακοί βλέποντας για πρώτη φορά τις ριγωτές φανέλες και τα άσπρα ή άλλες φορές κόκκινα σορτσάκια.
Το κόκκινο, που έκανε αντίθεση με το πράσινο χορτάρι, τα ινδάλματα που είχαν στο δωμάτιο τους, αφίσσες στον τοίχο, αποκτούσν ξαφνικά σάρκα και οστά, ανέβαιναν από την καταπακτή και έμπαιναν στο γήπεδο, με την ιαχή Ο-λυ-μπι-α-κός, να δονεί την ατμόσφαιρα.
Κι από παντού, προβάλλουν οι θρύλοι του Θρύλου. Άλλους τους έμαθαν μέσα από τις διηγήσεις των μεγαλύτερων, άλλους τους είδαν με τα μάτια τους και τους περιγράφουν στα δικά τους παιδιά και εγγόνια.
Στην ερώτηση “τι είναι ο Ολυμπιακός”, ο καθένας δίνει τη δική του απάντηση. Και το παζλ έχει αμέτρητα κομμάτια, όπως οι αναμνήσεις, τα γεγονότα και οι άνθρωποι, που σημάδεψαν την ιστορία. Σε αυτή τη γιορτή των γενεθλίων, χωράνε όλοι όσοι έκαναν αυτά τα εκατομμύρια να ριγήσουν από συγκίνηση, να κλάψουν από χαρά. Χωράνε κι εκείνοι που δεν τους είδαν ποτέ να αγωνίζονται, οι αγώνες που τους έμαθαν σαν παραμύθι, που έγιναν τραγούδια.
Είναι κι αυτός ένας άλλος τίτλος για τον Ολυμπιακό, που τραγουδήθηκε όσο κανένας άλλος σύλλογος στην Ελλάδα:
“Του Μπούκοβι την ομαδάρα, τη λένε Ολυμπιακάρα”, “Ολυμπιακέ μεγάλε, ολυμπιακέ τρανέ, που ενίκησες την Σάντος την ομάδα του Πελέ”, “Περαία μου, Περαία μου με το Σαρωνικό σου, που έχεις για καμάρι σου τον Ολυμπιακό σου” (με τη φωνή του … παναθηναϊκών φρονημάτων, Γιάννη Πάριου) έγιναν τεράστιες επιτυχίες. Η Μελίνα Μερκούρη στην περίφημη σκηνή στο σπίτι της, στα “Παιδιά του Πειραιά”, έχει δίπλα της τη φωτογραφία του Ολυμπιακού της δεκαετίας του 50. Αυτή, που ονόμασε Θρύλος, πιθανότατα ο εμβληματικός εκδότης της εφημερίδας ΦΩΣ των ΣΠΟΡ, Θεόδωρος Νικολαΐδης.
Από τους Ανδριανόπουλους στον Κωστούλα
Αυτά τα κατορθώματα πέρασαν από στόμα σε στόμα κι όλοι τους έγιναν ένα. Κανείς δεν έχει δει τους Ανδριανόπουλους να παίζουν κι όμως είναι σα να ήταν … χθες που αγωνίζονταν και οι πέντε στην ίδια ενδεκάδα.
Κανείς δεν είδε τον Γιάννη Βάζο να σκοράρει, αλλά τον φαντάζονται να ξεφεύγει σαν δαίμονας για να βάλει ένα από 450 γκολ της καριέρας του. Ο Θανάσης Μπέμπης ντριμπλάρει τους αντίπαλούς του, ο Μιχάλης Υφαντής σκοράρει κατά της Μίλαν στο πρώτο παιχνίδι ελληνικής ομάδας στο Κύπελλο Πρωταθλητριών, ο Κώστας Πολυχρονίου μαρκάρει σαν θηρίο τον Πελέ στο 2-1 επί της Σάντος, όλο το Καραϊσκάκη φωνάζει “Υβ-Υβ”, ενώ ο Νίκος Αναστόπουλος σηκώνει 70.000 κόσμο στο πόδι με το γκολ που έγινε σήμα της Αθλητικής Κυριακής, εναντίον της Λάρισας.
Ο Ολυμπιακός των 50’s κερδίζει έξι σερί πρωταθλήματα και δίνει την σκυτάλη σε εκείνο του Σωκράτη Κόκκαλη και του Βαγγέλη Μαρινάκη που σαρώνουν εφτά συνεχόμενες σεζόν τον τίτλο. Οι Χέλμηδες ανταμώνουν με τον Μπούκοβι και το Λάκη Πετρόπουλο, ο Γκόρσκι πίνει καφέ με τον Μπάγεβιτς, τον Βαλβέρδε και τον Μεντιλίμπαρ.
Ο Γιώργος Δεληκάρης σολάρει, ο Τζιοβάνι και ο Ριβάλντο αλλάζουν μεταξύ τους την μπάλα λες και παίζουν πινγκ πονγκ ώστε να σκοράρει ο Καστίγιο, ο Γιώργος Σιδέρης παρασέρνει συμπαίκτες και αντιπάλους σαν μπουλντόζα, ο Μιχάλης Κρητικόπουλος και ο Βασίλης Μποτίνος πηδάνε στο Θεό, ο Σαργκάνης απογειώνεται για να αποκρούσει την κεφαλιά του Βλαστού, ο Κελεσίδης σταματάει ένα σίγουρο γκολ του Αντώνη Αντωνιάδη στη Λεωφόρο, η εξέδρα φωνάζει “στη μπάντα, στη μπάντα περνάει ο Λοσάντα” και εκστασιάζεται βλέποντας τον Μουζακίτη να πασάρει στον Κωστούλα!
Ο Τζόρτζεβιτς σαρώνει την αριστερή πλευρά, ο Αλεξανδρής οριζοντιώνεται για να βάλει γκολ στον Άγιαξ, ο Πατσατζόγλου ρίχνει μια οβίδα στη Βρέμη, ο Ντέταρι αδειάζει όλη την άμυνα του ΟΦΗ για να κάνει το 4-2 στον τελικό του Κυπέλλου, ο Προτάσοφ, ο Καρεμπέ, ο Ζέτερμπεργκ, ο Γκαλέτι, ο Άλστρομ, ο Μπάριος, ο Βιέρα…
Ονόματα, φιγούρες, που χάνονται στο παρελθόν και εμφανίζονται στο προσκήνιο. Από τις συνεχόμενες νίκες, στα πέτρινα χρόνια της υπομονής, στην κατάρρευση που έφερε τον σύλλογο στα πρόθυρα της διάλυσης κι από την πίκρα μιας τεράστιας ποδοσφαιρικής αδικίας στο Ολυμπιακός-Άντερλεχτ 3-0 στην αποθέωση και την έκσταση του απόλυτου θριάμβου στον τελικό του Conference League εναντίον της Φιορεντίνα.
Ο Κώστας Φορτούνης σηκώνει το πρώτο ευρωπαϊκό τρόπαιο που κερδίζει ένας ελληνικός σύλλογος, στη σεζόν των δυο Κυπέλλων, αφού και η τρομερή ομάδα των νέων ανακηρύσσεται πρωταθλήτρια Ευρώπης.
Το παλιό Καραϊσκάκη είναι πλέον ένα μοντέρνο γήπεδο υψηλών προδιαγραφών, το προπονητήριο στο Ρέντη μετεξελίχθηκε σε κορυφαίο σε όλη την Ευρώπη, ο Ολυμπιακός που κάποτε έπαιζε στην καρβουνόσκονη του ποδηλατοδρομίου ξεφεύγει σε μέγεθος, οργάνωση και απήχηση από τα στενά σύνορα της Ελλάδας.
Οι Σπανουδάκηδες πασάρουν στον Φουρνιέ…
Τα εκατό χρόνια του Ολυμπιακού γιορτάζονται, βέβαια, ελέω ποδοσφαίρου. Αυτό το τμήμα ιδρύθηκε το 1925, όταν ο Πειραιάς που αναπτυσσόταν με τεράστια άλματα, ζητούσε να εκφραστεί αθλητικά από ένα ισχυρό, νέο και σφριγηλό σωματείο. Οι σπόρτσμεν της εποχής δεν ήξεραν άλλα αθλήματα πλην του ποδοσφαίρου, αν και όπως παραπέμπει πρώτα η ονομασία του και ύστερα το έμβλημα του (ο έφηβος που στεφανώνεται με τη δάφνη της νίκης) συνδέθηκε άμεσα με τον ολυμπισμό και τα ιδεώδη του, που τότε διέπνεαν όσους ανθρώπους ασχολιόντουσαν με τον αθλητισμό.
Την άδεια, άλλωστε, για την χρήση του ονόματος, ο νέος σύλλογος την πήρε εμμέσως πλην σαφώς από τη ΔΟΕ. Ο αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού, Νότης Καμπέρος, που μαζί με τον βιομήχανο Μιχάλη Μανούσκο πρωτοστάτησαν στην όλη προσπάθεια για την ίδρυση της ομάδας, είχε ζητήσει από το φίλο του Θανάση Μέρμηγκα που σπούδαζε στη Βιέννη να ανιχνεύσει το έδαφος, μέσω της αυστριακής ολυμπιακής επιτροπής, που γνωμοδότησε θετικά και ο Ολυμπιακός (Σύνδεσμος Φιλάθλων Πειραιώς) έπαιρνε σάρκα και οστά.
Σχεδόν αμέσως με τη δημιουργία της ποδοσφαιρικής ομάδας, ο Ολυμπιακός ξεκίνησε να ιδρύει και τα υπόλοιπα τμήματα του. Εκατό χρόνια μετά, είναι ένας από τους πιο επιτυχημένος ευρωπαϊκούς συλλόγους σε όλα τα σπορ. Οι “ερυθρόλευκοι” μετράνε 21 ευρωπαϊκά κύπελλα (στους άνδρες μπάσκετ 4, ποδόσφαιρο, πόλο, βόλεϊ από 3, στις γυναίκες πόλο 7 και βόλεϊ 1) και συνολικά 320 τίτλους!
Μεγάλοι αθλητές Ολυμπιονίκες, επίσης, φιλοξενήθηκαν στην οικογένεια του Ολυμπιακού στην ιστιοπλοΐα και στα δυο κορυφαία ολυμπιακά αθλήματα, τον στίβο (με πρωτοπόρο τον πιονιέρο Τάκη Βεντίκο) και την κολύμβηση στην οποία ο σύλλογος αναδεικνύεται σχεδόν κάθε χρόνο πρωταθλητής.
Στη λέσχη στο Πασαλιμάνι, ο θεμέλιος λίθος της οποίας τοποθετήθηκε το 1938, φτιάχτηκε μετά τον πόλεμο το ιστορικό ανοιχτό γήπεδο, όπου οι Πειραιώτες έπαιζαν μπάσκετ και βόλεϊ. Το μπάσκετ, είναι αλήθεια, ότι έγινε το δεύτερο πιο δημοφιλές σπορ ανάμεσα στον κόσμο της ομάδας, μετά το ποδόσφαιρο. Όπως οι αδερφοί Ανδριανόπουλοι, δυο άλλα αδέρφια, ο Γιάννης και ο Αλέκος Σπανουδάκης έκαναν τον μπασκετικό Ολυμπιακό πρωταθλητή, βάζοντας το τρένο στις ράγες.
Τις φθαρμένες μπάλες που έπαιζαν οι Σπανουδάκηδες, έχουν αντικαταστήσει πλέον αυτές της Ευρωλίγκας και τις σουτάρει ένας ΝΒΑερ όπως ο Εβάν Φουρνιέ. Από το Πασαλιμάνι και το ανοιχτό γηπεδάκι της Λέσχης, στους τσίγκους του Παπαστράτειου και μετά στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας. Εκεί κάπου θα ντριπλάρει ο Ντέιβιντ Ρίβερς, θα σουτάρει ο Στιβ Γιατζόγλου, θα καρφώνει ο Γιώργος Καστρινάκης, θα σκοράρει ο Βασίλης Σπανούλης, θα κόβει ο Παναγιώτης Φασούλας και θα παίζει άμυνα ο Γιώργος Σιγάλας.
Θα ακούγονται οι φωνές του Τόμιτς και του Τάρλατς και οι κραυγές πριν την έξοδο της “αγέλης” από τους Παπανικολάου, Λαρεντζάκη, Βεζένκοβ. Κάπου εκεί θα δει κανείς και τεράστιους ξένους παίκτες σαν το Ρόι Τάρπλεϊ, τον Γουόλτερ Μπέρι και τον Έντι Τζόνσον και θα αφουγκραστεί τα σχέδια εμβληματικών προπονητών: Φαίδων Ματθαίου, Γιάννης Ιωαννίδης, Ντούσαν Ίβκοβιτς, Γιώργος Μπαρτζώκας. Αλλά και Γιαννάκης, Σφαιρόπουλος, Μουρούζης, Αναστασάτος…
Το δράμα του Τελ Αβίβ για το οποίο η ιστορία ξεχρέωσε το 2012 με το πεταχτάρι του Πρίντεζη, ο θρίαμβος στο Λονδίνο ένα χρόνο αργότερα κόντρα στη Ρεάλ στη ρεβάνς του 1995, μπλέκεται στα όνειρα των οπαδών με το τριπλ-κράουν του 1997, το αήττητο πρωτάθλημα του 1976 και την πρώτη έξοδο ελληνικής ομάδας (το 1978) στην τελική φάση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών.
Η φουρνιά των Ελληνοαμερικανών στη δεκαετία του 70 που έφερε σύσσωμη ο Νίκος Γουλανδρής, το μεγαλεπήβολο σχέδιο του Σωκράτη Κόκκαλη το 1991 και το ζωντανό όραμα των Αγγελόπουλων στήριξαν (και στηρίζουν) διοικητικά αυτή την πολύχρονη διαδρομή.
Το ματωμένο κασκόλ…
Όλα αυτά κι ακόμα περισσότερα είναι ο Ολυμπιακός. Είναι οι νίκες και τα τρόπαια, είναι και οι ήττες που πείσμωσαν, οι αποτυχίες που χαλύβδωσαν. Είναι οι στιγμές του καθενός ξεχωριστά και όλων μαζί που έκαναν ένα ταξίδι για να δουν τους ήρωες τους.
Είναι οι ίδιοι οι ήρωες και έξω από το γήπεδο, όπως οι εκτελεσμένοι Μιχάλης Αναμετερός και Νίκος Γόδας κι είναι, φυσικά, ο κόσμος. Οι οπαδοί, οι γαύροι, οι περήφανοι ολυμπιακοί. Παθιασμένοι με το κόκκινο της φωτιάς και τη φανέλα της ομάδας που αγαπήθηκε λίγες ώρες μόνο μετά την ίδρυση της. Στην πιο περίοπτη θέση οι 21 ψυχές των παιδιών. Εκείνων χάθηκαν στις 8 Φεβρουαρίου του 1981 στην μισόκλειστη έξοδο της Θύρας 7 και λίγα μόνο λεπτά μετά το εντυπωσιακό 6-0 επί της ΑΕΚ.
Το αιώνια ματωμένο κασκόλ, από την πληγή που δεν κλείνει ποτέ, θα ανεμίζει για πάντα. Κι από ψηλά θα ακούγονται σαν μακρινές ιαχές οι πρώτοι στίχοι του αυθεντικού ύμνου του Ολυμπιακού:
Φευγάτε από μπρος, φευγάτε από μπρος,
Στο γήπεδο μπαίνει ο Ολυμπιακός.
