Το ΣΑ ΟΗΕ υιοθέτησε ομόφωνα το ψήφισμα για ανανέωση εντολής ΟΥΝΦΙΚΥΠ

Tο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ υιοθέτησε ομόφωνα το ψήφισμα για την ανανέωση της εντολής της UNFICYP για έναν ακόμη χρόνο, έως τις 31 Ιανουαρίου 2026, τονίζοντας την πλήρη υποστήριξή του στις προσπάθειες του ΓΓ του ΟΗΕ και επαναλαμβάνοντας την σημασία του ανοιχτού πνεύματος, της ευελιξίας και της διάθεσης για συμβιβασμό στην εξεύρεση κοινού εδάφους με στόχο την επανέναρξη επίσημων διαπραγματεύσεων και καλώντας τις πλευρές να ανανεώσουν τις προσπάθειες τους για επίτευξη μιας διαρκούς, ολοκληρωμένης  και δίκαιης διευθέτησης στη βάση μιας δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας, με πολιτική ισότητα. 

Οι διαπραγματεύσεις για το σχέδιο απόφασης εξελίχθηκαν ομαλά. Το Ηνωμένο Βασίλειο, που είχε τον ρόλο του συντάκτη του Ψηφίσματος κυκλοφόρησε στα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας το προσχέδιο του ψηφίσματος στις 17 Ιανουαρίου, ενώ μετά από αρκετές διαβουλεύσεις και αναθεωρήσεις, το τελικό κείμενο πέρασε τη «σιωπηρή διαδικασία» στις 29 Ιανουαρίου και κατατέθηκε στις 30 Ιανουαρίου.

Το ψήφισμα διατηρεί τη βασική εντολή και τα καθήκοντα της UNFICYP, όπως ορίζονται στο περσινό ψήφισμα 2723 (30 Ιανουαρίου 2024), με ορισμένες τροποποιήσεις με βάση τις πρόσφατες εξελίξεις.

Το ΣΑ του ΟΗΕ «προτρέπει και τις δύο πλευρές και όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να λάβουν μέτρα για την αποκλιμάκωση των εντάσεων εντός και γύρω από τη νεκρή ζώνη και να απέχουν από ενέργειες που δεν ευνοούν την ευρύτερη ειρηνευτική διαδικασία, και τονίζοντας τη σημασία του σεβασμού της ακεραιότητας και του απαραβίαστου της νεκρής ζώνης και υπογραμμίζοντας τη σημασία της αποχής από ενέργειες που υπονομεύουν την εντεταλμένη εξουσία της ΟΥΝΦΙΚΥΠ εκεί».

«Υπενθυμίζει την προεδρική του δήλωση (S/PRST/2021/13) και όλα τα σχετικά ψηφίσματα και δηλώσεις του Προέδρου του σχετικά με τα Βαρώσια», αναφέρεται.

Το ψήφισμα επιβεβαιώνει το ρόλο του ΟΗΕ στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού και υποστηρίζει τον ρόλο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ και των Καλών του Υπηρεσιών για τη διευκόλυνση των διαπραγματεύσεων.

Αναγνωρίζει ότι η επίλυση του Κυπριακού εναπόκειται κυρίως στους ίδιους τους Κύπριους, αλλά τονίζει τον βοηθητικό ρόλο του ΟΗΕ.

Χαιρετίζει τα θετικά βήματα των ηγετών των δύο πλευρών, Νίκου Χριστοδουλίδη και Ερσίν Τατάρ, συμπεριλαμβανομένων των άτυπων συναντήσεων στις 15 Οκτωβρίου 2024 και 20 Ιανουαρίου 2025, όπου συζήτησαν το άνοιγμα νέων σημείων διέλευσης.

Προτρέπει και τις δύο πλευρές να προσέλθουν στις διαπραγματεύσεις με ανοιχτό πνεύμα, ευελιξία και διάθεση για συμβιβασμό, ώστε να επανεκκινήσουν οι επίσημες συνομιλίες.

Σημειώνει «την εκτίμηση τις προσπάθειες του Γενικού Γραμματέα και του Ειδικού του Αντιπροσώπου και Αναπληρωτή Ειδικού Συμβούλου για την Κύπρο Κόλιν Στιούαρτ, καθώς και της Προσωπικής του Απεσταλμένης Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ για τις προσπάθειές της από τον Ιανουάριο έως τον Ιούλιο του 2024».

Το ΣΑ του ΟΗΕ χαιρετίζει τη συμφωνία των ηγετών τον Οκτώβριο και τη συνάντησή τους στις 20 Ιανουαρίου και προσθέτει ότι ενθαρρύνει την περαιτέρω πρόοδο στο θέμα αυτό, και χαιρετίζει τα σχέδια του ΓΓ να συγκαλέσει μια άτυπη ευρύτερη συνάντηση με τις δύο πλευρές και τις εγγυήτριες δυνάμεις για να συζητήσουν την πορεία προς τα εμπρός, ενθαρρύνει περαιτέρω γύρους άτυπων συνομιλιών και τονίζει τη σημασία του να προσεγγίσουν οι πλευρές και όλοι οι εμπλεκόμενοι συμμετέχοντες τη διαδικασία αυτή με ανοιχτό πνεύμα, ευελιξία και διάθεση για συμβιβασμό και δείχνοντας την απαραίτητη πολιτική βούληση και προσήλωση να διαπραγματευτούν ελεύθερα μια κοινά αποδεκτή διευθέτηση υπό την αιγίδα των ΗΕ και καλεί επειγόντως τις πλευρές να εμπλακούν ενεργά και χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση με τον ΓΓ και την ομάδα του προς αυτό το σκοπό», αναφέρεται.

Τα μέλη του Συμβουλίου εκφράζουν ανησυχία για την αύξηση των στρατιωτικών δραστηριοτήτων στη Νεκρή Ζώνη.

Επιβεβαιώνεται η στήριξη σε μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, όπως ορίζεται στο Ψήφισμα 716 (1991).

Το ΣΑ προειδοποιεί ότι το status quo δεν είναι βιώσιμο και η απουσία συμφωνίας εντείνει τις πολιτικές εντάσεις και τον κίνδυνο μη αναστρέψιμων αλλαγών στο νησί.

Καταδικάζει τις στρατιωτικές παραβιάσεις στη Νεκρή Ζώνη, συμπεριλαμβανομένης της εγκατάστασης στρατιωτικών συστημάτων παρακολούθησης χωρίς εξουσιοδότηση και από τις δύο πλευρές και απαιτεί πλήρη σεβασμό της εντολής και της ελευθερίας κινήσεων της UNFICYP σε όλη την Κύπρο.

«Καταδικάζει τις συνεχιζόμενες παραβιάσεις του στρατιωτικού status quo κατά μήκος των γραμμών κατάπαυσης του πυρός, την αναφερόμενη εισβολή και από τις δύο πλευρές στη νεκρή ζώνη και τους κινδύνους που συνδέονται με αυτήν, τις προκλήσεις στην οριοθέτηση της νεκρής ζώνης από την αποστολή, τις συνεχιζόμενες αναφερόμενες στρατιωτικές παραβιάσεις, η αναφερόμενη αύξηση του αριθμού των μη εγκεκριμένων κατασκευών και η εγκατάσταση στρατιωτικών συστημάτων επιτήρησης κατά μήκος της νεκρής ζώνης, όπως περιγράφεται στις παραγράφους 3, 6, 8, 9, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 25, 26, 27 και 31 της έκθεσης του Γενικού Γραμματέα (S/2025/6), οι οποίες θέτουν σημαντικές προκλήσεις για τις επιχειρήσεις της ΟΥΝΦΙΚΥΠ και την εξουσιοδοτημένη εξουσία της».

«Καλεί τις πλευρές και όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να σέβονται την εντεταλμένη εξουσία της ΟΥΝΦΙΚΥΠ στη νεκρή ζώνη και την οριοθέτηση της και να απέχουν από μονομερείς ενέργειες κατά παράβαση αυτής, σημειώνει ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας αναγνωρίζει την οριοθέτηση της νεκρής ζώνης από την ΟΥΝΦΙΚΥΠ», αναφέρεται.

Παράλληλα, υπενθυμίζει τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένων των 550 (1984) και 789 (1992), που απαιτούν τα Βαρώσια να παραμείνουν υπό τη διοίκηση του ΟΗΕ.

Καταδικάζει την ανακοίνωση της Τουρκίας και των Τουρκοκυπριακών αρχών στις 20 Ιουλίου 2021 για το περαιτέρω άνοιγμα των Βαρωσίων και απαιτεί την άμεση αναστροφή όλων των ενεργειών από τον Οκτώβριο του 2020.

Προειδοποιεί ότι οποιαδήποτε μονομερής ενέργεια στα Βαρώσια μπορεί να προκαλέσει αντίδραση από το Συμβούλιο Ασφαλείας.

Σε σχέση με την Πύλα, το ΣΑ του ΟΗΕ εκφράζει ανησυχία για τα συνεχιζόμενα προβλήματα ασφάλειας στην Πύλα, χαιρετίζει την επέκταση του Κοινού Κέντρου Επαφής στην περιοχή για καλύτερο συντονισμό και καλεί για την εφαρμογή της συμφωνίας του Οκτωβρίου 2023, η οποία παραμένει ανενεργή για πάνω από έναν χρόνο.

Τονίζει «τη σημασία των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης και την έγκαιρη εφαρμογή τους, και ενθαρρύνοντας έντονα τις πλευρές να συνεχίσουν να συνεργάζονται μεταξύ τους στο θέμα αυτό, συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης νέων στρατιωτικών μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης».

Στο ψήφισμα το ΣΑ του ΟΗΕ επαινεί το συνεχιζόμενο έργο της Επιτροπής για τους Αγνοούμενους και καλεί όλα τα μέρη να ενισχύσουν τη συνεργασία τους με το έργο της Επιτροπής, ιδίως μέσω της παροχής πλήρους πρόσβασης χωρίς καθυστέρηση σε όλες τις περιοχές και της έγκαιρης ανταπόκρισης σε αιτήματα για αρχειακές πληροφορίες σχετικά με πιθανούς χώρους ταφής.

Αναγνωρίζει τις δυσκολίες που αντιμετώπισε η UNFICYP στη διαχείριση των 142 αιτούντων άσυλο που εγκλωβίστηκαν στη νεκρή ζώνη από Μάιο έως Νοέμβριο 2024 και χαιρετίζει τη συνεργασία των ελληνοκυπριακών αρχών με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), που επέλυσε πλήρως το ζήτημα στις 14 Νοεμβρίου 2024.

Ενθαρρύνει επίσης περαιτέρω ενέργειες για τη μείωση του κοινωνικοοικονομικού χάσματος μεταξύ των δύο κοινοτήτων.

Προτρέπει σε αυξημένες διακοινοτικές επαφές, εμπόριο και συμφιλίωση για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης.

Ενθαρρύνει νέα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, συμπεριλαμβανομένης της στρατιωτικής αποκλιμάκωσης και ενίσχυσης της οικονομικής συνεργασίας.

Τονίζει την ανάγκη για συμμετοχή των νέων στη διαδικασία ειρήνης, σύμφωνα με το Ψήφισμα 2250 του 2015.

«Προτρέπει τις πλευρές να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την προώθηση των διακοινοτικών επαφών, του εντός του νησιού εμπορίου, της συμφιλίωσης και της ενεργού εμπλοκής της κοινωνίας των πολιτών, ιδίως των γυναικών και της νεολαίας, αναγνωρίζοντας ότι η τακτική, αποτελεσματική επαφή και επικοινωνία μεταξύ των πλευρών ενισχύει τις προοπτικές διευθέτησης και είναι προς το συμφέρον όλων των Κυπρίων», αναφέρεται.

Επιβεβαιώνει την ανάγκη για ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στη διαδικασία ειρήνης, όπως προβλέπει το Ψήφισμα 1325 του 2000.

Ζητεί να συμπεριληφθούν τουλάχιστον 30% γυναίκες στις μελλοντικές διαπραγματευτικές ομάδες.

Καλεί για την ενίσχυση της Τεχνικής Επιτροπής για την Ισότητα των Φύλων.

Το ΣΑ του ΟΗΕ ζητεί τη δημιουργία άμεσων στρατιωτικών διαύλων επικοινωνίας για την αποφυγή κρίσεων.

Υποστηρίζει επίσης την αποναρκοθέτηση της Κύπρου και την άμεση εκκαθάριση όλων των επικίνδυνων περιοχών.

Καταδικάζει τις επιθέσεις κατά των ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ.

Ζητεί από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ να υποβάλει δύο αναφορές (4 Ιουλίου 2025 και 5 Ιανουαρίου 2026) για την πρόοδο στις διαπραγματεύσεις.

Ζητεί από τους Κύπριους ηγέτες να υποβάλλουν γραπτές ενημερώσεις κάθε έξι μήνες.

Το Ψήφισμα επαναβεβαιώνει τον ρόλο της UNFICYP στη διατήρηση της σταθερότητας στην Κύπρο χαιρετίζει τις διπλωματικές πρωτοβουλίες και πιέζει για νέες διαπραγματεύσεις υπό το πλαίσιο της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας.

«Χαιρετίζει την προώθηση των ειρηνικών σχέσεων γειτονίας στην Ανατολική Μεσόγειο και επαναλαμβάνει ότι οι διαφορές στην Ανατολική Μεσόγειο θα πρέπει να επιλύονται ειρηνικά σύμφωνα με το εφαρμοστέο διεθνές δίκαιο, παραμένει πεπεισμένη για τα πολλά σημαντικά οφέλη, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών οφελών, για όλους τους Κύπριους και την ευρύτερη περιοχή που θα προκύψουν από μια συνολική και βιώσιμη διευθέτηση, επαναλαμβάνει την προηγούμενη έκκληση του Γενικού Γραμματέα να αποφεύγονται τα βήματα κλιμάκωσης και καλεί περαιτέρω τους ηγέτες των δύο κυπριακών κοινοτήτων και όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να απέχουν από κάθε ενέργεια και ρητορική που θα μπορούσε να βλάψει τη διαδικασία διευθέτησης και που θα μπορούσε να αυξήσει τις εντάσεις στο νησί», αναφέρεται.

Πηγή: ΚΥΠΕ