Όταν στις 28 Οκτωβρίου 1943 στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής πέθανε στην Αθήνα, ο γλύπτης Κωνσταντίνος Θ. Δημητριάδης δεν ήταν πολλοί αυτοί που ήξεραν ότι επρόκειτο για έναν Ολυμπιονίκη. Γεννημένος το 1879 -ενδεχομένως το 1881- στην Στενήμαχο της τότε Ανατολική Ρωμυλίας, δεν ήταν αθλητής. Είχε όμως πάρει χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1924 στο Παρίσι.
Όχι σε αθλητικό αγώνισμα αλλά στη γλυπτική, αφού το πρόγραμμα περιελάμβανε και καλλιτεχνικούς αγώνες. Το έργο του «Ο δισκοβόλος» (Discobole Finlandais) κέρδισε το χρυσό μετάλλιο.
Για την τύχη του γλυπτού αριστουργήματος διαβάζουμε στην επίσημη ιστοσελίδα της Εθνικής Πινακοθήκης: «Ο «Δισκοβόλος» είναι ένα έργο της ωριμότητας του Κώστα Δημητριάδη, από τα πιο χαρακτηριστικά του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβανόταν την απόδοση του γυμνού ανδρικού σώματος. Πλάστηκε το 1924 και εκτέθηκε στο Παρίσι στο πλαίσιο των Ολυμπιακών Αγώνων, κερδίζοντας το βραβείο γλυπτικής.
Τον επόμενο χρόνο ο ομογενής της Αμερικής και επιχειρηματίας Ευριπίδης Κεχαγιάς το αγόρασε και το δώρισε στο Δήμο της Νέας Υόρκης, που το τοποθέτησε στο Σέντραλ Παρκ. Ένα άλλο αντίτυπο στήθηκε στο στάδιο της Ντιζόν στη Γαλλία και ένα τρίτο το 1927 στην Αθήνα. Το αντίτυπο της Εθνικής Πινακοθήκης χυτεύθηκε το 1989, από το γύψινο πρόπλασμα που ανήκει στην Εθνική Πινακοθήκη».
Οι περιπέτειες του πρώτου Δισκοβόλου έχουν και συνέχεια. Το πρώτο δημιούργημα του Δημητριάδη έμεινε στο Central Park μια δεκαετία και στη συνέχεια μεταφέρθηκε μπροστά στο Δημοτικό Στάδιο του Randalls Island της Νέας Υόρκης. Το 1970 λόγω φθορών που υπέστη από βανδαλισμούς ο Δισκοβόλος αποσύρθηκε. To 1999 τοποθετήθηκε στην είσοδο του Randalls Island όπου παραμένει μέχρι σήμερα.
Το αρχικό βραβευμένο έργο δεν φέρει φύλλο συκής
Το αρχικό έργο, που πήρε το χρυσό μετάλλιο στο Παρίσι δεν έφερε φύλλο συκής. Όμως στις ΗΠΑ βρέθηκε με φύλλο συκής. Στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ) του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ) διαβάζουμε: «”Ο δισκοβόλος” με φύλλο συκής. Γλυπτό του Κώστα Δημητριάδη που βραβεύθηκε με το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες Τέχνης, το 1924 στο Παρίσι. Το αρχικό βραβευμένο έργο δεν φέρει φύλλο συκής. Αυτό ζητήθηκε να προστεθεί στον δισκοβόλο που αγοράσθηκε από το κράτος των Η.Π.Α. για να στηθεί στο Central Park της Νέας Υόρκης».
Αυτή είναι η περιπέτεια του ανδριάντα που πήρε το χρυσό μετάλλιο μετάλλιο. Μόνο που δεν είναι ο μοναδικός και μάλιστα δεν είναι ο πιο γνωστός. Ο συγκεκριμένος… τίτλος, του πιο διάσημου δηλαδή, μάλλον ανήκει σε αυτό που βρίσκεται στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Υπήρχε επίσης ένα γύψινο αντίγραφο στο στάδιο «Gaston Gerard», στη Ντιζόν της Γαλλίας, το οποίο από το 2007 μεταφέρθηκε στο στάδιο «Colette Besson» της ίδιας πόλης. Το 1989 μπρούτζινο αντίγραφο χυτεύτηκε από γύψινο πρόπλασμα που υπάρχει στη μόνιμη συλλογή της Εθνικής Πινακοθήκης και τοποθετήθηκε πρόσφατα στον περίβολο της Εθνικής Γλυπτοθήκης.
Πάντως, ούτε ο Ολυμπιονίκης δισκοβόλος, ούτε τα… αδέρφια του είναι -κατά κάποιο τρόπο- το πρωτότυπο έργο. Ο Δημητριάδης εμπνεύστηκε από τον «Δισκοβόλο» του αρχαίου Έλληνα γλύπτη Μύρωνα, που ποτέ δεν βρέθηκε.
