Με μια ανακοίνωση της Ευρωλίγκας την εβδομάδα που μας πέρασε, μπήκε και επίσημα το σάλαρι καπ στην ζωή μας. Η διοργανώτρια αρχή, δηλαδή οι ομάδες, συμφώνησαν σε ένα πλαίσιο λειτουργίας των οικονομικών τους, σε μια προσπάθεια, να σταματήσουν οι μεγάλες σπατάλες, αλλά και να υπάρχει μεγαλύτερη διαφάνεια. Υπάρχουν αρκετές λεπτομέρειες που θα αναλύσουμε παρακάτω, αλλά και αρκετές γκρίζες ζώνες, που είτε η Ευρωλίγκα τεχνηέντως δεν διευκρίνισε ή ακόμα δεν έχουν ξεκαθαριστεί. Κάποια πράγματα θα αρχίσουν να εφαρμόζονται από την επόμενη σεζόν και για 2 χρόνια σταδιακά, ώστε να πάμε ομαλά σε πλήρη εφαρμογή της σεζόν 2027-28.
Τι είναι το σάλαρι καπ
Η έννοια του σάλαρι καπ, είναι ότι υπάρχει ένα ανώτατο όριο χρημάτων που μπορεί να ξοδέψει μια ομάδα για το αγωνιστικό της ρόστερ. Οτιδήποτε ξεπεράσει αυτό το ποσό, τότε θα αναγκαστεί να πληρώσει φόρο πολυτελείας (luxury tax) ανάλογα την υπέρβαση που έχει γίνει. Πώς όμως βγαίνει αυτό το ποσό που ορίζει το ανώτατο όριο.
Η Ευρωλίγκα λέει ότι (μόνο) οι 12 ομάδες που έχουν συμβόλαια τύπου Α, θα δηλώνουν τα έσοδα που είχαν σε μια περίοδο 2 χρόνων και από αυτά θα βγαίνει ο μέσος όρος που θα θεωρείται ότι έχει έσοδα μια ομάδα. Για παράδειγμα, αν σε μια χρονιά οι 12 μέτοχοι, είχαν όλοι μαζί έσοδα 100εκ. και την επόμενη 140εκ, ό μέσος όρος είναι τα 120εκ. την διετία. Αυτό αν διαιρεθεί δια τις 12 ομάδες, τότε βγαίνει ότι κάθε ομάδα έχει έσοδα 10εκ το χρόνο, ανεξάρτητα αν έχει περισσότερα ή λιγότερα στην πραγματικότητα.
Τι περιλαμβάνουν όμως τα έσοδα μιας ομάδας; Η Ευρωλίγκα αναφέρει τρία πράγματα. «Game day», δηλαδή όλα τα έσοδα που θα έχει μια ομάδα την ημέρα του αγώνα, από εισιτήρια, εστιατόρια, μπουτίκ και οτιδήποτε υπάρχει στο γήπεδο. Commercial, δηλαδή, όλες οι εμπορικές συμφωνίες, οι χορηγίες, τα τηλεοπτικά συμβόλαια. Τρίτο έχει το «other». Όπως καταλαβαίνει κανείς αυτό είναι κάτι πολύ γενικό και χρειάζεται περαιτέρω διευκρινήσεις για το τι μπορεί να περιλαμβάνει και ενδεχομένως να ανοίγει διάφορα παραθυράκια. Εδώ έχουμε την πρώτη γκρίζα ζώνη. Ομάδες, όπως η Ρεάλ και η Μπαρτσελόνα που έχουν κοινό ταμείο σε όλα τα αθλήματα, πώς ακριβώς θα ορίζουν τα έσοδα τους από το μπάσκετ; Το άθροισμα των εσόδων, είναι πολύ σημαντικό γιατί αυτό θα καθορίσει και τα λεφτά που έχουν αν ξοδέψουν μετά οι ομάδες.
Τα 3 level του μπάτζετ
Έχοντας λοιπόν υπολογίσει το μέσο όρο εσόδων για την κάθε ομάδα, η Ευρωλίγκα θεσπίζει τρία level που μπορεί να έχει κάθε ομάδα. Το πρώτο λέγεται Low Salary Level, και λέει ότι μια ομάδα μπορεί να χρησιμοποιήσει για μισθούς παικτών τον 32% των εσόδων της. Δηλαδή, αν όπως είπαμε παραπάνω, τα έσοδα της κάθε ομάδας είναι 10εκ. τότε θα πρέπει να δώσει για μισθούς τουλάχιστον 3.2εκ. Ουσιαστικά το χαμηλό level ορίζει το πάτωμα του μπάτζετ σε κάθε ομάδα της διοργάνωσης.
Το δεύτερο level, είναι το Base Salary Level, όπου εδώ το ποσοστό των εσόδων που μπορεί να χρησιμοποιήσει μια ομάδα είναι το 40%. Δηλαδή για 10εκ έσοδα, θα μπορεί να δώσει 4εκ για μισθούς παικτών. Εδώ αρχίζουν και μπαίνουν οι πρώτες εξαιρέσεις που είναι πολύ σημαντικές γιατί αφαιρούν χρήματα από το μπάτζετ που υπολογίζεται. Σε αυτά λοιπόν τα 4εκ για μισθούς δεν θα υπολογίζονται τα δύο μεγαλύτερα συμβόλαια της ομάδας. Η Ευρωλίγκα τους ονομάζει anchor players και τα συμβόλαια τους δεν μετράνε στο μπάτζετ της ομάδας. Με την ίδια λογική, αφαιρούνται τα συμβόλαια των παικτών κάτω των 23 ετών. Εκτός υπολογισμού, θα μπαίνουν τα συμβόλαια των παικτών που είναι μακροχρόνια τραυματίες, όπως θα δούμε παρακάτω με τον Έβανς. Όσοι παίκτες έχουν κλείσει μια τριετία σε μια ομάδα, χωρίς να είναι απαραίτητο να είναι συνεχόμενα αυτά τα χρόνια, τότε αφαιρείται ένα 25% από το συμβόλαιο τους, που θα μετράει στο συνολικό μπάτζετ. Τέλος υπάρχει και η medium exception, στα πρότυπα του ΝΒΑ, όπου υπάρχει η αφαίρεση του ποσού του συμβολαίου ενός παίκτη από το μπάτζετ, που ισοδυναμεί με τον μέσο όρο των συμβολαίων του πιο υψηλά αμειβόμενου και του πιο χαμηλά αμειβόμενου παίκτη. Δηλαδή αν το μεγαλύτερο συμβόλαιο είναι 1.2εκ. και το φθηνότερο 200 χιλιάδες, τότε θα εξαιρεθεί του μπάτζετ, ένα συμβόλαιο ισοδύναμο με 700 χιλιάδες.
Τέλος, το τρίτο level ορίζει το όριο, στο 60% των εσόδων, δηλαδή αν είχαμε 10εκ έσοδα, τότε μέχρι 6εκ. μπορεί να είναι οι μισθοί. Εδώ ισχύουν οι ίδιες εξαιρέσεις με την Base salary level, με την διαφορά όμως ότι δεν αφαιρούνται τα δύο μεγαλύτερα συμβόλαια.
Τι θα γινόταν αν εφαρμοζόταν φέτος στους «αιώνιους»
Για να καταλάβουμε καλύτερα πως λειτουργεί το σάλαρι καπ, θα το εφαρμόσουμε θεωρητικά στις φετινές ομάδες Ολυμπιακού και Παναθηναϊκού. Εδώ για να γίνει η άσκηση, θα πρέπει να κάνουμε μια παραδοχή. Θα θεωρήσουμε ότι τα έσοδα των δύο αιωνίων για μια χρονιά ισοδυναμούν με 20εκ. που είναι ένα ποσό, όχι πολύ μακριά από την πραγματικότητα.
Στον παραπάνω πίνακα, βλέπουμε την μεσαία κλίμακα του 40%. Εφόσον τα έσοδα θεωρούμε ότι είναι 20εκ. τότε το όριο στο μπάτζετ είναι τα 8εκ. Αριστερά, βλέπουμε το πραγματικό μπάτζετ του Παναθηναϊκού και δεξιά αυτό που θα υπολογιστεί στο σάλαρι καπ, αφού έχουν μπει όλες οι εξαιρέσεις. Τα συμβόλαια του Σλούκα και του Ναν, που είναι οι δύο anchor players, αφαιρούνται, όπως και του Σαμοντούροφ που είναι κάτω των 23 ετών. Η mid level exception ορίζεται στα 1.25εκ οπότε αφαιρείται και το συμβόλαιο του Γκριγκόνις. Άρα από το μπάτζετ του Παναθηναϊκού που είναι 18εκ, στο base salary level θα υπολογιστούν 11.5εκ. Αυτό σημαίνει ότι είναι 3.5εκ παραπάνω από το όριο των 8εκ, άρα θα πρέπει να πληρώσει luxury tax.
Όπως φαίνεται και στον πίνακα, για κάθε ευρώ παραπάνω από το όριο, υπάρχει διαφορετικό κόστος, αφού υπάρχουν διαβαθμίσεις. Συνολικά λοιπόν ο Παναθηναϊκός θα έπρεπε να πληρώσει 2.7εκ σε φόρο πολυτελείας.
Πηγαίνοντας στο υψηλότερο level, το όριο στο μπάτζετ μπαίνει στα 12εκ. (60% του 20εκ). Αυτή την φορά όμως τα συμβόλαια του Σλούκα και του Ναν, δεν εξαιρούνται.
Έτσι ο Παναθηναϊκός είναι και πάλι πάνω από το όριο κατά 4.85εκ και θα κληθεί να πληρώσει φόρο πολυτελείας. Επειδή εδώ μιλάμε για την μεγάλη κλίμακα, έτσι και ο φόρος πολυτελείας είναι πιο ακριβός ανά ευρώ όπως φαίνεται παρακάτω.
Ο Παναθηναϊκός θα πρέπει να πληρώσει έξτρα 4.875.600 ευρώ σε luxury tax. Όταν μια ομάδα περνάει το όριο και στην base level κλίμακα αλλά και στην high level, τότε πληρώνει τον φόρο που είναι μεγαλύτερος. Άρα λοιπόν, αν εφαρμοζόταν φέτος το σάλαρι καπ στους πράσινους, το συνολικό ποσό που θα έπρεπε να πληρώσει ο ιδιοκτήτης για το αγωνιστικό τμήμα θα ήταν 18εκ του μπάτζετ συν τον φόρο πολυτελείας, που βγάζει ένα σύνολο 22.875.600 ευρώ.
Πάμε και στον Ολυμπιακό, που έχει ευνοϊκότερες συνθήκες, όπως φαίνεται παρακάτω.
Ο Ολυμπιακός στην base level κλίμακα, εξαιρεί τα δύο μεγάλα του συμβόλαια, δηλαδή του Βεζένκοφ και του Φουρνιέ. Έχει όμως την συγκυρία να έχει αρκετούς παίκτες με συμπληρωμένα 3 χρόνια στην ομάδα, οπότε από όλους αυτούς αφαιρείται ένα 25% του συμβολαίου τους. Με την mid level exception αφαιρείται και το συμβόλαιο του Γκος, ενώ υπάρχει και ο Έβανς. Σύμφωνα με την εξαίρεση για τους τραυματίες, θα αφαιρεθεί ο μισθός του Έβανς για τους 3 μήνες που θα είναι εκτός γηπέδων. Έτσι μετά τις εξαιρέσεις το μπάτζετ του Ολυμπιακού διαμορφώνεται στα 11.387.500 ευρώ και εφόσον είναι πάνω από το όριο θα πληρώσει luxury tax (2.587.200) όπως φαίνεται παρακάτω.
Πηγαίνοντας και στην high level κλίμακα για τον Ολυμπιακό, με τα συμβόλαια του Βεζένκοφ και του Φουρνιέ να μην εξαιρούνται πλέον, το μπάτζετ του διαμορφώνεται ως εξής.
Πάλι είναι πάνω από το όριο και θα πληρώσει φόρο πολυτελείας (3.843.750)
Κάνοντας την σούμα, θα δούμε ότι ο Ολυμπιακός, αν υπήρχε σάλαρι καπ φέτος, θα πλήρωνε συνολικά 23.693.750 ευρώ.
Αυτό που είναι άξιο παρατήρησης στα δύο αυτά παραδείγματα, είναι ότι ο Ολυμπιακός, παρόλο που έχει μεγαλύτερο αγωνιστικό μπάτζετ από τον Παναθηναϊκό, επειδή έχουν εφαρμογή στο ρόστερ του περισσότερα exceptions, πληρώνει λιγότερο φόρο από τον Παναθηναϊκό, που έχει μικρότερη μισθοδοσία.
Άρα το συμπέρασμα από αυτό είναι, ότι η Λίγκα θέλει να σπρώξει τις ομάδες προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση. Τους δίνει κίνητρα για να έχουν παίκτες κάτω των 23, να διατηρούν σταθερό κορμό παικτών και να μην αλλάζουν κάθε χρόνο ρόστερ, αλλά και την δυνατότητα, να έχουν δύο συμβόλαια που να είναι πολύ υψηλότερα από το συνηθισμένο.
Τώρα αν οι ομάδες θέλουν να διατηρήσουν αυτά τα υψηλά μπάτζετ, υπάρχουν δύο επιλογές. Είτε θα πρέπει να αυξήσουν τα έσοδα τους οι 12 ομάδες με Α-συμβόλαια, για να ανέβει το όριο στις 3 κλίμακες, είτε θα πρέπει να πληρώνουν φόρο πολυτελείας. Για παράδειγμα στον Παναθηναϊκό, με το συγκεκριμένο μπάτζετ των 18εκ, θα πρέπει τα έσοδα του, να ήταν 28.083.333εκ. για να μην πληρώσει ούτε ευρώ σε φόρο πολυτελείας.
Υπάρχουν πράγματα που θα πρέπει να διευκρινιστούν, όπως το πως θα υπάρχει διαφάνεια στα δηλωμένα έσοδα, αλλά και στα συμβόλαια των παικτών. Γενικότερα όμως η Λίγκα προσπαθεί να βάλει κανόνες για να μην υπάρχουν μεγάλες ανισότητες και να είναι πιο ανταγωνιστικό το προϊόν της.
*Τα συμβόλαια των παικτών μπορεί να έχουν κάποιες μικρές αποκλίσεις
