Οι Αμερικανοεβραίοι ηγέτες εξαπέλυσαν σφοδρή επίθεση κατά του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετά τον ισχυρισμό του ότι η Χαμάς δεν είναι τρομοκρατική οργάνωση αλλά μια απελευθερωτική ομάδα που δίνει μάχη για να προστατεύσει τη γη και τον λαό της.

Μιλώντας σε μέλη του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης την Τετάρτη, ο Τούρκος ηγέτης χαρακτήρισε επίσης την αντεπίθεση του Ισραήλ στη Γάζα «σκόπιμη σφαγή» και κατηγόρησε την ισραηλινή κυβέρνηση ότι εκμεταλλεύεται τις «καλές του προθέσεις» εν μέσω μιας πρόσφατης ανανέωσης των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των δύο. χώρες.

Τα σχόλια του Ερντογάν προκάλεσαν άμεση αναταραχή στους Αμερικανοεβραίους ηγέτες που είχαν συναντηθεί χωριστά με τον Τούρκο πρόεδρο τον περασμένο μήνα για μια ωριαία συνομιλία που αρκετοί συμμετέχοντες είχαν χαρακτηρίσει ως ενθαρρυντικά εγκάρδια.

«Όταν ο Ερντογάν αγκαλιάζει τη Χαμάς και επικρίνει το Ισραήλ επειδή υπερασπίζεται τον εαυτό του, αυτό που βλέπουμε είναι ο πραγματικός Ρετζέπ Ερντογάν», δήλωσε στο Jewish Insider την Τετάρτη ο Γουίλιαμ Ντάροφ, Διευθύνων Σύμβουλος της Διάσκεψης των Προέδρων των Μεγάλων Αμερικανοεβραϊκών Οργανώσεων. «Γνωρίζουμε τώρα ότι είναι ένας τσαρλατάνος που ενδιαφέρεται πολύ περισσότερο να προωθήσει τη δολοφονία των Εβραίων παρά ένας άνθρωπος της ειρήνης που ενδιαφέρεται να εμπλακεί με θετικό τρόπο στη Μέση Ανατολή».

Ο Άμπε Φόξμαν, ο πρώην εθνικός διευθυντής του Anti-Defamation League, ο οποίος ήταν ένας από τους πολλούς Εβραίους ηγέτες που συναντήθηκαν με τον Τούρκο πρόεδρο τον περασμένο μήνα, επανέλαβε αυτή την εκτίμηση, υποστηρίζοντας ότι «είναι λυπηρό να βλέπεις τον παλιό, μισητό Ερντογάν να βγαίνει ξανά στην επιφάνεια.»

«Προσωπικά έχω βιώσει τις κυνικές σχέσεις με τον Ερντογάν όλα αυτά τα χρόνια – όταν σε χρειαζόταν ήταν ο καλύτερός σου φίλος και σε μια στιγμή θα στρεφόταν εναντίον σου», είπε ο Φόξμαν στο JI. «Πριν από αρκετές εβδομάδες μιλήσαμε για το ταξίδι του Νετανιάχου στην Τουρκία και του Ερντογάν στο Ισραήλ σε έναν τόνο βαθιάς φιλίας και πανηγυρισμού. Φαίνεται ότι δεν ήταν ποτέ πραγματικός φίλος – αλλά χρησιμοποιούσε τη σχέση του κυνικά όταν ταίριαζε στις προσωπικές του πολιτικές ανάγκες».

Κατά τη συνάντησή του με περισσότερους από δύο δωδεκάδες Αμερικανοεβραίους ηγέτες τον περασμένο μήνα στη Νέα Υόρκη, ο Ερντογάν επανέλαβε ότι θα πραγματοποιούσε την πρώτη του επίσκεψη στο Ισραήλ το συντομότερο δυνατό και επιβεβαίωσε τη δέσμευσή του για την καταπολέμηση του αντισημιτισμού, τον οποίο ανέφερε ως «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας », σύμφωνα με τους παρευρισκόμενους.

Αλλά οι Εβραίοι ηγέτες που αναθάρρησαν  από τη δέσμευση του Ερντογάν  τόνισαν ότι οι νέες παρατηρήσεις του – που προκάλεσαν επικρίσεις από το Ισραήλ και την Ιταλία, έχουν σε μεγάλο βαθμό σβήσει αυτή την καλή θέληση.

«Έλεγε όλα τα σωστά πράγματα, όλες τις σωστές κοινοτοπίες», είπε ο Malcolm Hoenlein, αντιπρόεδρος και πρώην διευθύνων σύμβουλος της Διάσκεψης των Προέδρων, σχετικά με τη συνάντηση με τον Ερντογάν στα μέσα Σεπτεμβρίου. «Έχει χειραγωγήσει πέρα δώθε με την πάροδο του χρόνου με τις απόψεις του, αλλά είναι ιδιαίτερα απογοητευτικό, δεδομένων των πρόσφατων σχολίων του προς το Ισραήλ, ότι θα έπαιρνε τόσο δραστικά μέτρα. Οι συνέπειες των αποφάσεων του Ερντογάν είναι πολύ σοβαρές και πρέπει να ληφθούν ως τέτοιες».

Η υποστήριξη της Τουρκίας στη Χαμάς ήταν μια ιδιαίτερα αξιομνημόνευτη πηγή έντασης όταν ο Ερντογάν συναντήθηκε με Εβραίους ηγέτες κατά τη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών το 2022, σύμφωνα με τον Ντάροφ, η οργάνωση του οποίου εμπλέκεται εδώ και καιρό σε συζητήσεις με τον Τούρκο ηγέτη. «Είχαμε μια πολύ συγκινητική συνεδρίαση όπου αρνήθηκε ότι υπήρχε παρουσία της Χαμάς στην Τουρκία», είπε ο Ντάροφ, σημειώνοντας πως όταν του παρουσίασαν στοιχεία για να αντικρούσει τους ισχυρισμούς του, «δεσμεύτηκε να το εξετάσει».

Τον περασμένο μήνα, εν τω μεταξύ, ο Ερντογάν δήλωσε ότι «δεν υπήρχε παρουσία της Χαμάς στην Τουρκία», σύμφωνα με τον Daroff. Ο Τούρκος πρόεδρος, είπε  στην ομάδα των παρευρισκομένων ότι εργαζόταν με τις ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες και ανυπομονούσε για «ένα νέο κεφάλαιο» στις σχέσεις του με το Ισραήλ και τους Εβραίους ηγέτες.

Τώρα, ωστόσο, «ο Ερντογάν επιστρέφει στον πραγματικό του χαρακτήρα και τις αληθινές του πεποιθήσεις», είπε ο Daroff στο Jewish Insider.

Ο Ερντογάν έχει επιτεθεί συχνά στο Ισραήλ και έχει κάνει δηλώσεις που θεωρούνται αντισημιτικές. Το 2021, κατά την τελευταία μεγάλη έξαρση της βίας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, αποκάλεσε τους Ισραηλινούς «δολοφόνους σε σημείο που σκοτώνουν παιδιά πέντε ή έξι ετών», προσθέτοντας: «Ικανοποιούνται μόνο με το να πίνουν το αίμα τους. Είναι στη φύση τους».

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ καταδίκασε τα σχόλια του Ερντογάν ως αντισημιτικά.

Αντίδραση υπήρξε και από τον Ντέιβιντ Χάρις, στρατηγικό σύμβουλο στο Henry Jackson Society του Λονδίνου και πρώην διευθύνων σύμβουλο της Αμερικανικής Εβραϊκής Επιτροπής (American Jewish Committee

Ο Ραβίνος Λέβι Σέμτοφ, εκτελεστικός αντιπρόεδρος των Αμερικανών Φίλων του Lubavitch, είπε ότι βρήκε τα νέα σχόλια του Ερντογάν «σοβαρά ανησυχητικά».

«Ενώ, όπως πολλοί άλλοι, με ενθάρρυναν οι πιο πρόσφατες προσπάθειές του να αποκαταστήσει και ακόμη και να ενισχύσει τη σχέση του με το Ισραήλ και την εβραϊκή κοινότητα στην Αμερική και πέρα – και οι προοπτικές για το μέλλον ήταν λαμπρές – η ορολογία των πιο πρόσφατων σχολίων του με οδηγεί να πιστέψουμε ότι χρειάζεται μια σοβαρή επανεξέταση αυτής της σχέσης», είπε ο Shemtov σε συνέντευξή του στο Jewish Insider την Τετάρτη. «Τέτοια λόγια είναι απλά απαράδεκτα. Ο τρόμος είναι τρόμος, και απλά δεν υπάρχουν δύο τρόποι γι ‘αυτό».

Ο Χάρλεϊ Λίπμαν, ένας  ιστορικός ηγέτης της AIPAC, ο οποίος ήταν επίσης μεταξύ των παρευρισκομένων στη συνάντηση με τον Ερντογάν τον περασμένο μήνα, είπε ότι «είναι απίστυετο» το γεγονός ότι ο Τούρκος πρόεδρος «είπε ότι η Χαμάς δεν είναι τρομοκρατική οργάνωση».

«Πώς ονομάζει τις δικές τους ενέργειες για τις οποίες καυχιόταν  στο διαδίκτυο;» είπε ο Lippman στον JI. «Πώς θα το έλεγε; Θα ήθελα να τον ρωτήσω».