Με αφορμή τα 114 από την ίδρυση του Παναθηναϊκού, το sport-fm.gr θυμάται τις ευρωπαϊκές πορείες που τον έκαναν… Panathinaikos.
Το προσεχές καλοκαίρι θα συμπληρωθούν πέντε χρόνια από την τελευταία ευρωπαϊκή παρουσία του Παναθηναϊκού στην Ευρώπη, με την ομάδα του Ιβάν Γιοβάνοβιτς να έχει θέσει ως στόχο τη μεγάλη επιστροφή είτε μέσω πρωταθλήματος, είτε μέσω Κυπέλλου.
Και μπορεί οι παρουσίες των «πρασίνων» στις διασυλλογικές διοργανώσεις της UEFA να έχουν αραιώσει επικίνδυνα, όμως η ιστορία δεν ξεγράφεται και οι επιτυχίες που γιγάντωσαν τον σύλλογο και τον έκαναν… Panathinaikos θα υπάρχουν πάντοτε για να θυμίζουν τι μπορεί να πετύχει –και τι έχει πετύχει- το «τριφύλλι».
Οι επιτυχίες του παρελθόντος
Η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή πορεία ήταν και η πρώτη. Πρόκειται ασφαλώς για το έπος του 1971, όταν ο Παναθηναϊκός του Φέρεντς Πούσκας είχε φτάσει στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών όπου είχε ηττηθεί 2-0 από τον τεράστιο Άγιαξ.
Είναι σαφές πως τέτοια επιτυχία φαντάζει δύσκολο έως ακατόρθωτο να σημειωθεί ξανά από ελληνική ομάδα – και σίγουρα όχι στην πρώτη τη τάξει διασυλλογική διοργάνωση της UEFA.
Και σε αυτήν ήταν που οι «πράσινοι» κατέγραψαν τα μεγαλύτερά τους κατορθώματα. Μπορεί σε τελικό να μην πήγαν ξανά, όμως τη σεζόν 1984/85 είχαν καταφέρει να φτάσουν στους «4» αποκλείοντας κατά σειρά Φέγενορντ, Λίνφιλντ και Γκέτεμποργκ, προτού υποκλιθούν στην ανωτερότητα της Λίβερπουλ (0-1, 0-4).
Στη δε τελευταία χρονιά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών πριν την εποχή του Champions League, τη σεζόν 1991/92, ο Παναθηναϊκός είχε φτάσει στη φάση των «8», ήτοι τους ομίλους, προσπερνώντας Φραμ και Γκέτεμποργκ. Στο γκρουπ, ήρθε η τελευταία θέση πίσω από Σαμπντόρια, Ερυθρό Αστέρα και Άντερλεχτ.
Είχε προηγηθεί και μία διόλου άσχημη πορεία μέχρι τα προημιτελικά του Κυπέλλου UEFA τη σεζόν 1987/88, με Οσέρ, Γιουβέντους και Χόνβεντ να γονατίζουν προτού αποκλειστούν οι «πράσινοι» από την Κλαμπ Μπριζ.
Το έπος του Άμστερνταμ
Φτάνουμε στο 1995, όταν ξεκίνησε μία χρυσή περίοδος με αλλεπάλληλες, εκτός συνόρων επιτυχίες για το «τριφύλλι». Τότε, με τον Χουάν Ραμόν Ρότσα στον πάγκο, ο Παναθηναϊκός τερμάτισε πρώτος σε όμιλο με Πόρτο, Ναντ και Άαλμποργκ για να αποκλείσει εν συνεχεία τη Λέγκια Βαρσοβίας στα προημιτελικά (3-0, 0-0) και να ανταμώσει με τον Άγιαξ στους «4».
Το θρυλικό 1-0 με το γκολ του Βαζέχα στο Άμστερνταμ έμεινε στην ιστορία, ακόμη και αν ο ο Λίτμανεν εξανέμισε τις ελπίδες για τελικό στο ΟΑΚΑ. Το 3-0 του «Αίαντα» άφησε εκτός τους «πράσινους» όμως ο Panathinaikos είχε κάνει την εμφάνισή του.
Η «χρυσή» περίοδος 2000-2003
Το νέο μιλένιουμ βρήκε τον Παναθηναϊκό δίχως κάποια τεράστια επιτυχία, ωστόσο η σεζόν 2000/01 προβλεπόταν αξέχαστη. Ο όμιλος με Λα Κορούνια, Γιουβέντους και Αμβούργο φάνταζε ζόρικος όμως ένα μεγάλο διπλό στη Γερμανία και μία μυθική εμφάνιση στο 3-1 επί των «μπιανκονέρι» την τελευταία αγωνιστική έστειλε την ομάδα του Άγγελου Αναστασιάδη στη δεύτερη φάση των ομίλων.
Και μπορεί εκεί να συγκεντρώθηκαν μόλις δύο βαθμοί ενάντια σε Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Βαλένθια και Στουρμ Γκρατς, όμως την επόμενη χρονιά τα πράγματα θα ήταν πολύ διαφορετικά.
Αυτή τη φορά, ο όμιλος του Παναθηναϊκού απαρτιζόταν από τις Άρσεναλ, Σάλκε και Μαγιόρκα. Το ξεκίνημα ήταν ονειρικό. Νίκη 2-0 στο Γκελσενκίρχεν, χαλαρό 2-0 επί των Ισπανών στη Λεωφόρο, εκεί όπου λύγισε και η μεγάλη ομάδα του Αρσέν Βενγκέρ, με 1-0. Την 5η αγωνιστική εξασφαλίστηκε και η πρωτιά, μετά το 2-0 επί των Γερμανών, με τον Panathinaikos όμως να βρίσκεται ακόμα στην αρχή.
Η κλήρωση στη δεύτερη φάση των ομίλων είναι, σε έναν βαθμό, ευνοϊκή. Γκραν φαβορί ασφαλώς η Ρεάλ Μαδρίτης –που θα κατακτούσε στο τέλος τον τίτλο- με τις Πόρτο και Σπάρτα Πράγας όμως να είναι ομάδες που το σύνολο του Γιάννη Κυράστα (και εν συνεχεία του Σέρχιο Μαρκαριάν) μπορούσε να κοιτάξει στα μάτια. Το μέτριο ξεκίνημα με τον έναν βαθμό ενάντια σε Πορτογάλους (0-0, εντός) και την ήττα (3-0) στη Μαδρίτη έδωσε τη θέση του σε δύο διαδοχικές νίκες επί των Τσέχων (2-1, 2-0).
Ακολούθησε η ήττα στο Οπόρτο, με τη συγκομιδή επτά βαθμών μετά από πέντε ματς να είναι εξαιρετική και να φέρνει τον Παναθηναϊκό αγκαλιά με την πρόκριση. Η Σπάρτα έχει ήδη αποκλειστεί, μοναδικός τρόπος να μείνει εκτός η ελληνική ομάδα, είναι να χάσει από τη Ρεάλ στη Λεωφόρο και την ίδια ώρα να περάσει η Πόρτο από την Πράγα.
Το 2-2 με τη «βασίλισσα» αποδείχτηκε… ασήμαντο, μια και οι αδιάφοροι Τσέχοι είχαν ρίξει στο καναβάτσο (2-0) τους «δράκους», με το «τριφύλλι» να γίνεται η μοναδική ομάδα από τη χώρα μας που επιβίωσε από δύο φάσεις ομίλων!
Ο Μιχάλης Κωνσταντίνου, που είχε αποκτηθεί λίγους μήνες πριν από τον Ηρακλή είχε μετρήσει ήδη πέντε γκολ, τρία εκ των οποίων ενάντια στην Σπάρτα, ενώ οι Μπασινάς, Καραγκούνης, Ολιζαντέμπε και Λυμπερόπουλος αποτελούσαν άξιους συμπαραστάτες στο σκοράρισμα.
Αντίπαλος στα προημιτελικά, η Μπαρτσελόνα του Ριβάλντο, του Κλάιφερτ, του Σαβιόλα, του Τσάβι, του Πουγιόλ και τους Λουίς Ενρίκε. Η Λεωφόρος κόχλαζε το βράδυ της 3ης Απριλίου 2002 και πήρε φωτιά όταν ο Μπασινάς έγραψε το τελικό 1-0 με πέναλτι στο 79ο λεπτό.
Η ρεβάνς στο Camp Nou των σχεδόν 90.000 οπαδών μία εβδομάδα αργότερα εξελίχτηκε σε θρίλερ.
Η γκολάρα του Κωνσταντίνου στο 8ο μόλις λεπτό έβαλε μπροστά τους «πράσινους», όμως ο Λουίς Ενρίκε ισοφάρισε ένα τέταρτο αργότερα. Ο ίδιος παίκτης ανέτρεψε τα δεδομένα στο 49’, με τον Σαβιόλα να δίνει σκορ πρόκρισης στην Μπάρτσα στο 61’. Θα περίμενε κανείς ότι οι παίκτες του Παναθηναϊκού θα κατέρρεαν.
Αντιθέτως. Έβαλαν τους Καταλανούς στην περιοχή τους και είχαν απίστευτες χαμένες ευκαιρίες για το 3-2. Πρώτα ο Πουγιόλ έδιωξε πάνω στην γραμμή μετά την προβολή του Κωνσταντίνου, εν συνεχεία ο Ολιζαντέμπε έστειλε την μπάλα αρκετά άουτ από το ύψος της περιοχής και τέλος ο Βλάοβιτς είδε την μπάλα να γλείφει το αριστερό δοκάρι του Μπονάνο. Το όνειρο είχε γίνει κομμάτια, όμως ο Panathinaikos είχε γράψει εκ νέου το όνομά του στα ευρωπαϊκά κιτάπια σε μία πορεία που ξεκίνησε αρχές Αυγούστου και σταμάτησε αρχές Απριλίου.
Την επόμενη σεζόν, ο Παναθηναϊκός δεν μετείχε στο Champions League αλλά στο Κύπελλο UEFA. Στον πάγκο ξεκίνησε ο Φερνάντο Σάντος όμως σύντομα τον αντικατέστησε ο Μαρκαριάν, που επέστρεψε λίγους μήνες μετά την αποχώρησή του από την ομάδα.
Το ξεκίνημα σε Ελλάδα και Ευρώπη ήταν κακό. Εκτός συνόρων, το εμπόδιο της Λίτεξ Λόβετς από τη Βουλγαρία ξεπεράστηκε μετά από εκτός έδρας νίκη (1-0) και εντός έδρας 2-1 στην παράταση μετά την ήττα με 1-0 στα 90’.
Στον Β’ γύρο, η Φενέρμπαχτσε διασύρθηκε με 4-1 στη Λεωφόρο μετά το 1-1 στην Κωνσταντινούπολη, με τους «πράσινους» να θυμίζουν ξανά… Panathinaikos.
Αντίπαλος στην επόμενη φάση, η τσέχικη Σλόβαν Λίμπερετς που κατάφερε να γλιτώσει την ήττα εντός έδρας παρότι βρέθηκε να χάνει δις (2-2), με ένα γκολ του Φύσσα στο 2ο μόλις λεπτό να διαμορφώνει το 1-0 στη Λεωφόρο και να στέλνει στους «16» τον ελληνικό σύλλογο.
Το επίπεδο δυσκολίας ανέβηκε στους «16», όμως οι «πράσινοι» ήταν συνεπείς στο ραντεβού τους με τις επιτυχίες. Δύο γκολ του Ολιζαντέμπε και ένα του Λυμπερόπουλου έφεραν το εντός έδρας 3-0 και μαζί ένα τεράστιο προβάδισμα πρόκρισης, με τους Βέλγους να αγχώνουν τον Παναθηναϊκό στη ρεβάνς αλλά να μην φτάνουν σε κάτι περισσότερο από το 2-0, που τους άφησε εκτός συνέχειας.
Το «τριφύλλι» βρισκόταν για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά σε ευρωπαϊκά προημιτελικά με την Πόρτο να είναι ο επόμενος αντίπαλος. Ο Ολιζαντέμπε σόκαρε τους «δράκους» μέσα στο Das Antas όμως ο προπονητής των «δράκων» δήλωνε όλος αυτοπεποίθηση ότι η ομάδα του θα περάσει στην Αθήνα. Ο φέρελπις τότε Ζοσέ Μουρίνιο βγήκε αληθινός, με τον Ντερλέι να στέλνει το ματς της Λεωφόρου στην παράταση και εν συνεχεία να βάζει ταφόπλακα στα όνειρα του Παναθηναϊκού. Ήταν η τεράστια Πόρτο που θα κατακτούσε δύο ευρωπαϊκούς τίτλους μέσα σε δώδεκα μήνες.
Οι τελευταίες παραστάσεις
Τόσο μακριά μπορεί να μην έφτασε ξανά έκτοτε, όμως ο Panathinaikos είχε κι άλλα να πει. Τη σεζόν 2008/09, μάζεψε μόλις έναν βαθμό στις τρεις πρώτες αγωνιστικές των ομίλων του Champions League απέναντι σε Ίντερ, Βέρντερ Βρέμης και Ανόρθωση, όμως ένα απίστευτο 3/3 στη συνέχεια τον έστειλε στα νοκ άουτ. Το 1-0 στο Μιλάνο με το γκολ του Σαριέγκι αποτέλεσε μία άτυπη ρεβάνς κόντρα στον Μουρίνιο, με την ομάδα του Χενκ τεν Κάτε να αποκλείεται στους «16» από τη Βιγιαρεάλ (1-2, 1-1).
Λίγο αργότερα, τη σεζόν 2009/10, με παίκτες όπως ο Τζιμπρίλ Σισέ, ο Σεμπάστιαν Λέτο και ο Ζιλμπέρτο Σίλβα, ο Παναθηναϊκός θα κατακτούσε το νταμπλ και θα κατέγραψε την τελευταία του, μέχρι σήμερα, ευρωπαϊκή πορεία. Μετέχοντας στο Europa League, καθώς στα προκριματικά του Champions League η Σπάρτα Πράγας λύγισε αλλά η Ατλέτικο Μαδρίτης όχι, οι «πράσινοι» κατέγραψαν δύο ήττες ενάντια στη Γαλατασαράι αλλά έκαναν το 4/4 κόντρα σε Ντινάμο Βουκουρεστίου και Στουρμ Γκρατς.
Η κλήρωση των «32» ήταν ζόρικη, καθώς οι «πράσινοι» θα αντιμετώπιζαν τη Ρόμα. Η ομάδα του Κλαούντιο Ρανιέρι προηγείτο με 2-1 στο ΟΑΚΑ μέχρι το 83’ όμως οι Χριστοδουλόπουλος και Σισέ ανέτρεψαν τα δεδομένα και έφεραν μία μεγαλειώδη νίκη με 3-2.
Ένα γκολ του Ρίισε στο 11ο λεπτό της ρεβάνς φάνηκε ως η χειρότερη εξέλιξη, όμως ένα απίστευτο εξάλεπτο μεταξύ 40’ και 45+1’ έφερε τρία τέρματα (!) για το «τριφύλλι» με τους Σισέ (δις) και Νίνη, με τον Ντε Ρόσι απλά να μειώνει σε τελικό 3-2 στο 67’.
Στους «16» όμως ήρθε η ανώμαλη προσγείωση. Η Σταντάρ Λιέγης ξεχείλιζε από ταλέντο –το είχαμε δει και λίγους μήνες νωρίτερα ενάντια στον Ολυμπιακό- όμως κανείς δεν περίμενε ότι θα νικήσει μέσα έξω τον Παναθηναϊκό, αφήνοντάς τον εκτός Ευρώπης.
Έκτοτε, το «τριφύλλι» συμμετείχε μία ακόμη φορά στους ομίλους του Champions League και άλλες τρεις σε εκείνες του Europa, όμως καμία δεν συνδυάστηκε με κάποια επιτυχία. Μοναδική νίκη, το 1-0 επί της Μάριμπορ το 2012. Τελευταία ευρωπαϊκή πρόκριση, επί της Καμπάλα, στα προκριματικά το καλοκαίρι του 2017…
