81 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από το ιστορικό ΟΧΙ του Ιωάννη Μεταξά και της Ελλάδας στις ιταλικές αξιώσεις που περιείχε το τελεσίγραφο που επιδόθηκε από τον Ιταλό πρέσβη στον τότε Έλληνα δικτάτορα, την 28η Οκτωβρίου του 1940.

Εξ αφορμής της Εθνικής Επετείου, πάμε να θυμηθούμε κάποια σημαντικά ιστορικά γεγονότα και το πως συνείσφερε η Κύπρος και τα σωματεία της στην αντίσταση της Ελλάδας κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο.

Σώματα εθελοντών (ιστορική πηγή)

Δύο ημέρες μετά την ιταλική εισβολή, ο Μεταξάς, μιλώντας σε εκδότες και αρχισυντάκτες εφημερίδων, εξέφρασε την πεποίθησή του ότι οι Βρετανοί θα κυριαρχούσαν εν τέλει. Πολύ σύντομα, ο Τσώρτσιλ απέστειλε περιορισμένη αεροπορική υποστήριξη προερχόμενη από τις δυνάμεις που επιχειρούσαν στη Μέση Ανατολή. Πέντε μήνες μετά, τον Μάρτιο του 1941, εστάλη στην Ελλάδα βρετανικό εκστρατευτικό σώμα. Η μεγαλύτερη από τις μονάδες που το απάρτιζαν ήταν περίπου 34.000 Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί, μαζί με 24.000 Βρετανούς και σχεδόν 5.000 Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκυπρίους, καθώς και με Παλαιστίνιους εθελοντές, Αραβες και Εβραίους.

Αυτό είναι και το πιο σημαντικό κομμάτι της εθελοντικής συνεισφοράς των Κυπρίων, η οποία ποικίλει σε μορφές από τον Οκτώβρη του 1940, μέχρι και το τέλος της γερμανικής κατοχής που ακολούθησε.

Συμμετοχή Κυπριακών Σωματείων

Σημαντική ήταν η συνεισφορά μέσω των προαναφερθέντων σωμάτων εθελοντών και των κυπριακών σωματείων. Κάποια έχοντας πολιτιστική μορφή και κάποια άλλα αθλητική και ποδοσφαιρική, όπως δηλαδή τα ξέρουμε σήμερα. Μάλιστα, η ελληνική κυβέρνηση εξέδωσε και ευχαριστήριες ανακοινώσεις και επιστολές ενώ ο πόλεμος βρισκόταν σε εξέλιξη.

Μέχρι το 1940 η Κύπρος μετρούσε συνολικά 12 εν ζωή σωματεία, από την ε/κ και την τ/κ κοινότητα. Το αρχαιότερο ήταν αυτό της Ανόρθωσης Αμμοχώστου, που αντικειμενικά καταγράφει και την πιο στενή σχέση με το ελλαδικό κράτος λόγω του οράματος του Ελευθέριου Βενιζέλου.

Η συμβολή Κυπρίων, στην ελληνική αντίσταση κατά των Ιταλών, από όλες τις επαρχίες και μελών σωματείων δεν είναι απρόσωπη. Το κάθε σωματείο μετρά τους εθελοντές και τους πεσόντες του.

Αξίζει να δούμε πιο κάτω και το χρονικό ίδρυσής τους, ενώ τη δική της σημασία στην εξέλιξη των ιστορικών γεγονότων σε Κύπρο, Ελλάδα και Ευρώπη έχει και η ίδρυση και η απόσχιση κάποιων νέων σωματείων μετά το τέλος του Β’ΠΠ και κατά τη διάρκεια της κατοχής. Απόρρεια του εμφυλίου και της εθνικής διχόνοιας τη δεκατία του 1940 και η ίδρυση των λεγόμενων αριστερών σωματείων, αλλά και οι τρεις διασπάσεις του κυπριακού ποδοσφαίρου που ακολούθησαν και καταγράφονται επίσης σε ιστορικές πηγές και μαρτυρίες.

Αναλυτικά:

ΑΝΟΡΘΩΣΙΣ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ: Έτος Ίδρυσης 1911

ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΔΕΡΥΝΕΙΑΣ: Έτος Ίδρυσης 1920

ΤΡΑΣΤ: Έτη ύπαρξης 1924-1938

ΑΠΟΕΛ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ: Έτος ίδρυσης 1926

ΑΕΚ ΛΑΡΝΑΚΑΣ: Έτος Ίδρυσης 1994 – (ΠΕΖΟΠΟΡΙΚΟΣ 1927, ΕΠΑ 1932)

ΟΜΟΝΟΙΑ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ: Έτος Ίδρυσης 1929

ΤΣΕΤΙΝΚΑΓΙΑ ΤΣΚ: Έτος Ίδρυσης 1930

ΑΕΛ ΛΕΜΕΣΟΥ: Έτος Ίδρυσης 1930

ΑΡΗΣ ΛΕΜΕΣΟΥ: Έτος Ίδρυσης 1930

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ: Έτος Ίδρυσης 1931

ΑΣΙΛ ΛΥΣΗΣ: Έτος Ίδρυσης 1932

ΟΘΕΛΛΟΣ ΑΘΗΕΝΟΥ: Έτος Ίδρυσης 1933

ΕΝΠ: Έτος Ίδρυσης 1936

— 1940 —

ΟΛΥΜΠΙΑΣ ΛΥΜΠΙΩΝ: Έτος Ίδρυσης 1941

ΟΜΟΝΟΙΑ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ: Έτος ίδρυσης 1948

ΝΕΑ ΣΑΛΑΜΙΝΑ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ: Έτος Ίδρυσης 1948

ΑΛΚΗ: Έτος Ίδρυσης 1948

ΠΑΕΕΚ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ: Έτος Ίδρυσης 1953

ΠΑΦΟΣ FC: Έτος Ίδρυσης 2014 – (ΑΠΟΠ 1953, ΕΥΑΓΟΡΑΣ 1961, ΑΕΚ ΚΟΥΚΛΙΩΝ 1968, ΑΕΠ 2000)

ΑΠΟΛΛΩΝ ΛΕΜΕΣΟΥ: Έτος ίδρυσης 1954

ΕΡΜΗΣ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ: Έτος Ίδρυσης 1956

 

Τάσος Θεοδώρου