Στον τρίτο του χρόνο στο τιμόνι του «Τριφυλλιού», ο Ιβάν Γιοβάνοβιτς έχει καταφέρει, αν μη τι άλλο, να δώσει συγκεκριμένο χαρακτήρα στην ομάδα του. Ο Παναθηναϊκός έχει ξεκάθαρη αγωνιστική ταυτότητα, πλάνο και στυλ παιχνιδιού. Είναι, όμως, το στυλ του αυτό αποδοτικό;
Φανταστείτε το ντέρμπι Παναθηναϊκός–ΑΕΚ στη Λεωφόρο στις 25/09 να παιζόταν με τις δύο ομάδες να φόραγαν άλλα χρώματα φανέλες, τους παίκτες να φορούσαν μάσκες και κανείς να μην ήξερε ποιά ομάδα ήταν ποιά. Πόσο χρόνο θα έπαιρνε στους θεατές να ξεχωρίσουν τις ομάδες; Το πολύ πέντε λεπτά.
Ο Κώτσιρας θα έκλεινε μέσα σε φάση ανάπτυξης για να δημιουργήσει τριάδα πίσω, ενώ ο Χουάνκαρ θα έπαιρνε μέτρα στην πλευρά, με τον Μπερνάρ να κλείνει πίσω από τον Ιωαννίδη. Ο Μαντσίνι θα έδινε πλάτος από τα δεξιά, με τον Τζούρισιτς να τον υποστηρίζει λίγο πιο εσωτερικά, και οι Πέρεθ/ Βιλένα θα έπεφταν μέτρα για να πάρουν τις πρώτες πάσες τις ανάπτυξης.
Το παραπάνω, με διαφορετικά ονόματα πολλές φορές, είναι ο Παναθηναϊκός τα τελευταία δυόμισι περίπου χρόνια. Και μετά από αυτά τα δυόμισι χρόνια, ο Παναθηναϊκός έχει, φέτος, καταφέρει κάτι πραγματικά εντυπωσιακό:
Είναι η 13η ομάδα στην Ευρώπη(!) σε ακρίβεια μεταβιβάσεων ανά παιχνίδι, βάζοντας τον εαυτό του πολύ κοντά σε μεγαθήρια του ποδοσφαίρου, όπως η Σίτι, η Παρί, η Άρσεναλ και η Μπαρτσελόνα:
Πώς ακριβώς γίνεται, όμως, αυτό και πώς προκύπτει από την αγωνιστική ταυτότητα των «Πρασίνων»;
Ο Γιοβάνοβιτς αρέσκεται στο να τακτοποιεί την ομάδα του στον αγωνιστικό χώρο με τρόπο τέτοιο, ώστε να δημιουργείται για τους παίκτες του, σε διαφορετικές φάσεις του παιχνιδιού, μία από τις τρεις παρακάτω συνθήκες:
- Υπεραριθμία
- Συνθήκες ένας με έναν
- Ανισορροπία της αντίπαλης άμυνας
Το εκάστοτε αριστερό μπακ και ο εκάστοτε δεξιός εξτρέμ δίνουν πλάτος στην ανάπτυξη, και με γρήγορες και ακριβείς αλλαγές παιχνιδιού, έχουν χώρο και χρόνο να βγουν στο ένας με έναν με αμυντικούς.
(Εάν αλλάξετε την πλευρά ανάπτυξης στην πάνω εικόνα, το συγκεκριμένο πλάνο ψρησιμοποιούσε ο Παναθηναϊκός κατά κόρον με τον Μάγκνουσον να κάνει την μπαλιά, τον αριστερό εξτρέμ να τραβάει το αντίπαλο μπακ με εσωτερική κίνηση και τον εσωτερικό χαφ να καλύπτει το κενό που θα αφήσει ο μπακ με την κίνησή του στο χώρο)
Σε συνθήκες πιο αργής ανάπτυξης και σετ παιχνιδιού, ο Παναθηναϊκός δημιουργεί δύο τρίγωνα σε κάθε πλευρά. Από τα αριστερά με το μπακ στη γραμμή, τον εξτρέμ εσωτερικά και το αριστερό εσωτερικό χαφ, ενώ από τα δεξιά, ο εξτρέμ είναι στη γραμμή, το μπακ κάνει εσωτερική κίνηση και το δεκάρι υποστηρίζει κάνοντας κίνηση όπου υπάρχει κενό. Το κενό αυτό δημιουργείται λόγω της ανισορροπίας που προκαλεί η υπερφόρτωση της πλευράς με τρεις παίκτες αλλά και οι κινήσεις του σέντερ φορ, κυρίως εκτός περιοχής, που τραβούν τους στόπερ εκτός περιοχής και δημιουργούν χώρο.
Όλα τα παραπάνω είναι χαρακτηριστικά του Positional Play, σημαντικού πυλώνα του Total Football του Ρίνους Μίχελς και της ολλανδικής σχολής ποδοσφαίρου της δεκαετίας του ’70.
Όταν αυτά γίνονται με συνέπεια και τακτική προσήλωση, οι παίκτες έχουν σίγουρες και κοντινές επιλογές για να παίξουν τη μπάλα, οδηγώντας σε υψηλά ποσοστά κατοχής και μεγάλη ακρίβεια στις μεταβιβάσεις.
Ορίστε τα νούμερα αυτά για τις τέσσερις μεγάλες ελληνικές ομάδες σε Ελλάδα και Ευρώπη:
| Ελλάδα | Ευρώπη | |||||
| Ομάδα | Κατοχή | Ακρίβεια πάσες | Ακρίβεια πάσες αντίπαλο μισό | Κατοχή | Ακρίβεια πασών | Ακρίβεια πασών στο αντίπαλο μισό |
| Παναθηναϊκός | 66,5% | 89,1% | 80,2% | 54% | 88,4% | 77,8% |
| ΠΑΟΚ | 58,5% | 84,1% | 75% | 60,5% | 82,2% | 72,5% |
| Ολυπιακός | 60,5% | 84,1% | 74,6% | 46,5% | 76,8% | 64,8% |
| ΑΕΚ | 64,5% | 84,6% | 74,4% | 41,5% | 78,7% | 64,4% |
Βγαίνουν πολλά σημαντικά συμπεράσματα από το παραπάνω πινακάκι. Αρχικά, ο Παναθηναϊκός δείχνει ότι η κατοχή και το υψηλό ποσοστό ακρίβειας των μεταβιβάσεων του δε γίνεται μόνο στην ασφάλεια του δικού του μισού, αλλά εξίσου και στο αντίπαλο μισό. Οι «Πράσινοι» έχουν την ικανότητα να μεταφέρουν τακτοποιημένα τις γραμμές τους στο αντίπαλο μισό, και να στήνουν τις προϋποθέσεις για να κάνουν τις συνεργασίες τους. Η ομάδα του Γιοβάνοβιτς είναι πρώτη τόσο σε εγχώριο όσο και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στις τρεις κατηγορίες, με εξαίρεση την κατοχή στην Ευρώπη, όπου ο ΠΑΟΚ έχει υψηλότερο ποσοστό, έχοντας, όμως, να ανταγωνιστεί, στο Conference League, ομάδες χαμηλότερου επιπέδου από ότι το «Τριφύλλι» στο Europa.
Είναι, με βάση τα παραπάνω, δεδομένο ότι ο Παναθηναϊκός έχει αναβαθμίσει το παιχνίδι του σε υψηλότατο επίπεδο, όσον αφορά την κυκλοφορία και τις τοποθετήσεις. Φυσικά, οι «Πράσινοι» έχουν και αδυναμίες (αμυντικό τρανζίσιον, συνέπεια στην παραγωγή ευκαιριών), αλλά το πλάνο του Σέρβου τεχνικού δουλεύει, και είναι σίγουρο πως με την αρωγή του χρόνου, αλλά και της ποιοτικής αναβάθμισης της ομάδας σε συγκεκριμένες θέσεις, θα επέλθει ακόμα μεγαλύτερη βελτίωση.
Όποιος δουλεύει και έχει σοβαρό πλάνο ανταμείβεται, δρέποντας του καρπούς της δουλειάς του, και η ομάδα του Γιοβάνοβιτς είναι η ζωντανή απόδειξη αυτού.
